Wie is jouw Harper's Bazaars Woman of the Year 2023?

Kate Moss, Dua Lipa, Bella Hadid, Beyoncé, Kim Kardashian, Gisele Bündchen, Kendall Jenner, Gigi Hadid: wie heeft modefotograaf Carlijn Jacobs eigenlijk niet voor haar lens gehad? Iedereen die er toe doet, wil door Jacobs gefotografeerd worden. En dat is niet gek, want ze doet het werk net een tikkeltje anders dan de rest. Haar fotografie is uniek in de modewereld: Jacobs streeft niet naar perfectie, maar naar authenticiteit. Door haar gebruik van licht en composities hebben de foto’s iets magisch, waardoor je voor je gevoel een nieuwe wereld betreedt. Dat ze gewild is onder de grootste sterren, bleek wel toen ze een belletje van Beyoncé’s team kreeg: of Jacobs even haar nieuwste albumcover wilde shooten? Het resultaat was de nu al iconische plaat waarbij Beyoncé in weinig verhullende kleding te paard steeg. Ondanks die hoge vraag verkoopt Jacobs ook regelmatig ‘nee’: bij elk project beoordeelt ze of het wel echt bij haar past. Authentieker kan haast niet.

Investeren zit in Jacqueline van den Endes bloed, maar dan wel op impactvolle wijze. Als oprichter en CEO van Carbon Equity biedt ze particulieren de mogelijkheid om geld te investeren in klimaat-technologie oplossingen. Daarnaast bouwt ze bedrijven vanaf het beginpunt op, zoals haar door studenten gerunde non-profit strategieconsultant ‘De Kleine Consultant’ en online vastgoedmarktplaats De Lamudi Group. Ze zet haar kennis ook in om andere impactvolle bedrijven te helpen groeien. Een gezonder klimaat ligt volgens haar namelijk niet in handen van het individu, maar ‘meer in het systeem van het eenzijdig streven naar winst.’ Van den Ende laat zien dat financiële gezondheid en duurzaamheid wél naast elkaar kunnen bestaan en doet dat vol enthousiasme. Als iemand antwoord kan geven op de vraag hoe we de planeet naar een duurzame toekomst kunnen leiden, is zij het wel.

Jalila Essaïdi is kunstenares, maar niet in de de standaard zin van het woord. Ze maakt geen portretten op canvas of beeldjes uit boetseerwerk: Essaïdi combineert haar liefde voor biotechnologie met biologische kunst. Deze onverwachte combinatie maakt van haar kunst een interessant verhaal. Voor haar bekendste werk, genaamd ‘Bulletproof Skin’, maakte ze kogelwerende huid met behulp van spinnenzijde, voor andere projecten deed ze jarenlang onderzoek naar systemen waarmee ze koeienmest in duurzame grondstoffen kon omzetten. Het is belangrijk op te merken dat Essaïdi niet alleen een vooraanstaande kunstenares is, maar ook een visionaire ondernemer. Ze leidt de nationale ontwikkelingsinstelling BioArt Laboratories, waar sociaal-maatschappelijke vraagstukken worden bekeken vanuit de biologische kunsten. Haar inspanningen hebben geleid tot de ontwikkeling van baanbrekende technologieën waarvoor ze wereldwijd intellectueel eigendom bezit. Voor deze vooruitstrevende manier van creëeren werd Essaïdi in de loop der jaren met menig award beloond; haar nominatie voor Bazaars Woman of the Year is een welverdiende toevoeging aan dit lijstje.

In 1995 richtte ze War Child Nederland op, en hoewel ze eerst vijftien jaar het bedrijf leidde als CEO en later vijftien jaar de functie van vice chair in de Raad van Toezicht bekleedde, zat ze tussendoor zeker niet stil. Als founding partner van Rubio Impact Ventures helpt ze bedrijven die niet alleen economische groei, maar ook een maatschappelijke impact nastreven. Ook als commissaris van Tony’s Chocolonely, voorzitter van de Nederlandse National Advisory Board on Impact Investing en oprichter van Social Enterprise NL zet ze zich keer op keer in voor een maatschappij waarin geld niet op één staat. Gelijke kansen voor iedereen en een circulaire economie met een vreedzame wereld als resultaat, is waar het volgens haar om draait. Dit jaar verlaat ze War Child’s Raad van Toezicht na bijna dertig jaar, maar met de impactinvesteringswereld is Willemijn nog lang niet klaar.

Keti Koti, de viering van de afschaffing van de slavernij, wordt in Nederland steeds uitgebreider gevierd. Ayra en Ira Kip zijn pioniers in die viering op eigen bodem. Dankzij Free Heri Heri For All kunnen duizenden Nederlanders jaarlijks op 1 juli genieten van heri heri, het gelijknamige en traditionele Surinaams gerecht. Hun missie om mensen ongeacht geloof, afkomst of kleur te verbinden, blijkt elk jaar succesvoller. De tweelingzussen Kip deelden in 2020 nog 4000 maaltijden uit, in 2022 waren dat er al 20.000. Dit jaar werden ze door de koning zelfs uitgenodigd om heri heri te bereiden in de keuken van het Paleis op de Dam. Dit initiatief bewijst Ayra en Ira’s rol als verbinder pur sang, maar brengt tegelijkertijd een belangrijke gezamenlijke historie, die nooit vergeten mag worden, onder de aandacht.

In de LHBTI+-gemeenschap zijn rolmodellen belangrijker dan waar ook. Sunny Jansen vervult die rol met verve. Ze was in de jaren ‘90 één van de eerste openlijke transgenders in Amsterdam en maakte daarmee de weg vrij(er) voor velen na haar. In haar LHBTI+-familie wordt Jansen als een moeder gezien, die anderen liefheeft, begeleidt en voor hen opkomt. Ze maakt tevens duidelijk dat de verhalen van deze gemeenschap nog altijd verteld moeten worden, en doet dat op een krachtige manier die de liefdevolle band onderling benadrukt. Haar kracht komt ook in andere vormen naar buiten; als PR manager van Daily Paper zet ze een sterke communicatie voor het Amsterdam-based merk neer en als DJ laat ze de Nederlandse nachtscene even al haar zorgen vergeten. Jansen is een vrouw van vele talenten.

Prinses Laurentien en haar dochter, gravin Eloise van Oranje, doorbreken alle koninklijke stereotypen. De twee gebruiken hun bereikbaarheid om zich in te zetten voor goede doelen en doen dit op een toegankelijke manier. Laurentien maakt zich hard voor laaggeletterdheid in Nederland en werkt met haar Stichting Lezen en Schrijven hard toe naar een betere toekomst voor velen. Eloise pakt weer heel andere, maar net zo’n belangrijke onderwerpen aan. Op haar Instagram-account maakt ze mentale gezondheid bij jongeren bespreekbaar onder ruim 400 duizend volgers. Zowel moeder als dochter spelen met hun acties in op verbinding. Ook als duo laten ze zien dat verandering daadwerkelijk mogelijk is: door regelmatig een inkijkje in hun persoonlijke leven en moeder-dochterband te geven, maken ze de weg vrij voor de toekomstige generatie royals -en voor ieder ander die van deze inspirerende vrouwen wilt leren.

Als een miljoenenbedrijf op omvallen staat, is er goed leiderschap nodig om het te redden van de ondergang. Saskia Egas Reparaz bleek de geschikte keuze voor HEMA. Als eerste vrouwelijke bestuursvoorzitter van het Nederlandse warenhuis maakte ze van HEMA weer een bloeiend bedrijf. Egas Reparaz ziet in dat de wereld verandert en dat een merk daarin mee moet bewegen. En dus zet ze vol in op inclusiviteit en diversiteit, zowel in haar bedrijfsbeleid als in het type producten in het assortiment. Iconen als de tompouce en rookworst blijven onderdeel van het bedrijf, maar daar kan HEMA volgens haar niet altijd op blijven drijven. Er moet impact gemaakt worden, door beter te produceren, meer grondstoffen te hergebruiken en minder weg te gooien. Het woord ‘duurzamer’ neemt Egas Reparaz liever niet in de mond, maar wij doen dat wel: ze is hard op weg om van HEMA een duurzamere keten te maken.  

Ontwerper Tess van Zalinge is constant opzoek naar nieuw potentieel in duurzaamheid, dat is haar roeping, met haar liefde voor ambacht en innovatie is mode voor haar slechts het middel. Tijdens haar periode op Amsterdam Fashion Institute was Tess van Zalinge al bezig met dit - destijdse avant-gardistische - sustainability thema. In 2016 startte zij haar gelijknamige label waarmee ze met een klein team jaarlijks handgemaakte collecties ontwikkelt volledig vervaardigd van waste materialen. Afgelopen augustus presenteerde Van Zalinge op het dak van het Depot Boijmans van Beuningen haar meest recente collectie ‘klavertje drie’, vervaardigd van deadstock materialen van de grote modehuizen. De collectie is een bolwerk van hoogwaardig ambacht, samenwerking, Hollandse referenties en verbintenis met de natuur - precies zoals we die van haar gewend zijn. Haar samenwerking met het Wereld Natuur Fonds was dan ook een logisch partnerschap. Met een speciale collectie petten roept ze jongeren op om meer inzet voor het klimaat te tonen: Van Zalinge doet het zelf al jaren voor.

Er gaat niets boven een verse bos bloemen of nieuwe plant in huis, maar over de klimaatimpact wordt niet vaak nagedacht. Liedewij Loorbach en Suzanne van Straaten brengen daar met Sprinklr verandering in. Met hun aanstekelijke enthousiasme runnen ze een webshop vol écht groene planten, tuinplanten die niet zijn bespoten met pesticiden en daarmee juist bijdragen aan biodiversiteit. Bij Sprinklr koop je biologisch en duurzaam gekweekt. Met de nieuwe koers van hun bedrijf laten Loorbach en Van Straaten zien dat winst niet op nummer één staat: ze kiezen sinds dit jaar voor Steward Ownership. Alle winst die de twee maken, wordt weer geïnvesteerd in biodiversiteitsherstel. Een duidelijke missie die beloond mag worden.  

De Oranjeleeuwinnen laten zien dat sport veel verder gaat dan enkel de bal en de goal. Natuurlijk, elke winst telt en de plaatsing voor de kwartfinales van het WK in 2023 was een knappe, maar het zit ‘m ook in de onderwerpen waarover de vrouwen zich uitspreken. Stuk voor stuk strijden de leeuwinnen voor een gezonder voetbalklimaat en gelijke rechten voor alle genders. Die jarenlange strijd werd vorig jaar juli eindelijk beloond: vanaf dat moment betaalde de KNVB de vrouwelijke voetballers evenveel salaris als hun mannelijke tegenspelers. Het is het begin van een revolutie die toont dat vrouwenvoetbal net zo groot kan zijn als mannenvoetbal. Sport verbindt, ongeacht gender of afkomst: en de leeuwinnen bewijzen dat als geen ander.

De Franse Corinne Goddijn-Vigreux staat aan de top van een bedrijf zó groot, dat het nauwelijks uit de drukken is. Als medeoprichter en CMO van TomTom leidt ze een merk dat in vrijwel elke auto en elk huishouden een plekje heeft. Ze benadrukt op internationaal niveau hoe belangrijk de rol van vrouwen in de techwereld is en bereidt de komende generatie voor op de toekomst met haar stichting Codam. In de besturen van Just Eat Takeaway.com en Het Nationale Opera en Ballet Fonds pleit ze bovendien voor een sterkere positie van vrouwen op de arbeidsmarkt en het belang van goed onderwijs. Wat doet Goddijn-Vigreux eigenlijk niet? Geen wonder dat Forbes haar opnam in de lijsten van Top Women in Tech, zowel in Europees verband als wereldwijd. 

In 2023 vierde Tania Kross 25 jaar in het muziekvak. De Nederlandse mezzosopraan mocht gedurende haar carrière tal van awards in ontvangst nemen (van de NPS Cultuurprijs tot driemaal de eerste prijs van de Stichting Jong Muziektalent aan het begin van haar loopbaan) en haar tournee bracht haar in concertzalen over heel de wereld. Terwijl ze altijd druk bezig is haar eigen dromen na te jagen, gunt ze anderen hetzelfde. In de muziekwereld is er volgens haar genoeg plek voor iedereen, en dus heeft ze het haar levensmissie gemaakt om jonge mensen met een muzikale droom aan te moedigen. Tel daar Kross’ inzet voor de Nederlandse cultuur bij op, als ambassadeur van verschillende stichtingen en oprichter van haar eigen cultuurfestival en theater op Curaçao, en je kunt niet anders dan deze vrouw bewonderen.

Ze is pas 24 jaar oud, maar Eefje Paddenburg heeft nu al haar eerste grote rol op het toneel te pakken. De recensies over haar rol in de toneelvertaling van Marieke Lucas Rijnevelds ‘Mijn lieve gunsteling’ zijn niets dan lovend. In seizoen 2023/2024 schittert ze daarna in ‘Julie’, geregisseerd door de Britse Rebecca Frecknall. Ze kruipt in de rol van de eigenzinnige dochter van een graaf en laat daarmee een divers repertoire zien. Eerder stond ze op de planken van ‘Ciske de Rat’, ‘Mary Poppins’ en ‘Hij gelooft in mij’, en ook op het kleine scherm was ze te zien in ‘Foeksia de miniheks’, ‘Zenith’ en ‘Capsclub’. Paddenburg wist op zeer jonge leeftijd al dat ze actrice wilde worden en deed er vervolgens alles aan om dat te bereiken. Over groot dromen - en toewijding tonen - gesproken.

Onder het grote publiek is ze bekend onder slechts haar voornaam. Karsu Dönmez heeft een gouden keel en een hart van dezelfde kleur. Als zangeres raakt ze duizenden bezoekers die naar haar concerten (onder andere in het Muziekgebouw aan ‘t IJ, het Concertgebouw en de Cadogan Hall in Londen) komen, als chefkok laat ze kijkers smullen van haar recepten uit Karsu’s Kitchen. Beide passies combineert ze met de liefde voor haar thuisland, Turkije. In haar hartstochtelijke nummers, waarin klassieke invloeden en jazz samenkomen, bezingt ze regelmatig haar afkomst en ook in de keuken laat ze Nederland kennismaken met de Turkse cultuur. Toen Turkije begin dit jaar werd getroffen door een zware aardbeving en Karsu daarbij verschillende familieleden verloor, ontroerde ze het land diep met de ode die ze aan haar familie bracht. Niet alleen haar verhaal, ook haar magische stem beneemt je de adem.