Trigger warning: dit artikel bevat voorbeelden van zedendelicten.

In de Verenigde Staten regent het weer met rechtszaken en aantijgingen van grensoverschrijdend gedrag. Sean “Diddy” Combs, Guns N’ Roses-zanger Axl Rose, Jamie Foxx, en zelfs mannen uit de Amerikaanse overheid ontkomen er niet aan. In 2017 keken we er nog massaal van op, met de beschuldigingen van Harvey Weinstein als grote schok voor de filmwereld. Zijn wangedrag bleek niet meer dan een startschot voor een waterval aan aanklachten, openbaringen en dappere, openhartige uitspraken van slachtoffers. Macht erotiseert? Think again, macht leidt eerder tot misbruik, kunnen we eerder stellen. En dat is zes jaar later nog steeds even relevant als toen de opzienbarende hashtag het levenslicht zag.

De plotselinge opleving van nieuwe aantijgingen komt niet zomaar uit de lucht vallen. Hij is te danken aan de Adult Survivors Act, een wet van de staat New York die slachtoffers van verjaard seksueel geweld één jaar de kans gaf (tot 24 november 2023) om aangifte te doen. Een overzicht van wat de tijdelijke wet teweeg bracht en wat er nu te gebeuren staat.

Linda Evangelista's verfrissende blik op daten komt érg overeen met die van Samantha Jones >

Adult Survivors Act

Het leek bijna te bizar om waar te zijn: in een weekend dat zou moeten draaien om dankbaarheid en samenzijn met geliefden en familie - in de Verenigde Staten vierden ze Thanksgiving - regende het van de (niet zo) nieuwe aantijgingen tegen beroemde mannen. Aantijgingen van seksueel geweld en ongewenst gedrag, om precies te zijn. De timing van deze beschuldigingen lijkt ongemakkelijk, en dat is misschien maar goed ook. Niet langer worden oude delinquenten onder het tapijt geschoven, maar de daders eens daadwerkelijk aan de schandpaal genageld. En dat is food for thought, ook tijdens het Thanksgiving-diner.

Het zit zo: de staat New York richte in mei 2022 een wet op die slachtoffers van verjaarde zedendelicten en ongewenst gedrag op de werkvloer in staat stelde om gedurende de periode van één jaar - november 2022 tot november 2023 - alsnog een aanklacht in te dienen. En zo geschiedde. The New York Times rapporteert dat er in een jaar tijd meer dan drieduizend (!) rechtszaken volgden, met een flink aantal beroemde mannen als daders. Maar ook zaken van machtsmisbruik in ziekenhuizen, gevangenissen, overheidsinstanties, bedrijven en binnen de katholieke kerk waren niet van de lucht. Niet alleen de individuen, maar ook de instanties worden inmiddels aansprakelijk gesteld.

Nóg meer bekende daders

Dankzij de tijdelijke wet kwamen er ook een aantal zaken van bekende daders aan het licht. Een van de eerste zaken sinds de tijdelijke wet was die van schrijver Caroll E. Jean, die Donald Trump beschuldigde van seksueel overschrijdend gedrag in 1996. Ondanks dat hij nog steeds ontkent, werd hij schuldig verklaart en moest hij een bedrag van 5 miljoen dollar aan haar betalen. Ook Harvey Weinstein en Bill Cosby kwamen opnieuw aan bod, net als de instituties waarmee ze werkten die destijds hun gedrag door de vingers zag. Het meest opzienbarende is misschien nog wel de aantijging tegen Diddy: zijn ex-vrouw beschuldigde hem van misbruik, geweld en sekshandel. De rapper en ondernemer wist de zaak snel te sluiten, met naar verluid een 'schadevergoeding' van 30 miljoen dollar. Het duurde niet lang voordat twee andere vrouwen zich meldden met een zaak tegen Diddy, die hij afwimpelde als 'misbruikmakend van de nieuwe wet'. Het bleek een bekend patroon binnen zijn kringen, want ook Harve Pierre, de voormalig president van Diddy's Bad Boy Entertainment werd aangeklaagd wegens grensoverschrijdend gedrag. Het lijkt bijna geen toeval dan te naam van het bedrijf de spijker op z'n kop slaat.

Hoe nu verder?

Nu de Adult Survivors Act tot een einde is gekomen en een hoop verjaarde zaken alsnog het daglicht zagen, zal het nog even duren voordat alle incidenten de rechtszaal bereiken - als ze dat al doen. Inmiddels strijdt een groep activisten voor verlenging van de wet - één jaar is immers niet lang. Laten we hopen dat deze wet een extra duwtje in de rug is voor slachtoffers om direct aangifte te doen, hoe invloedrijk of beroemd de dader ook is. Laten we óók hopen dat (potentiële) daders twee keer nadenken voordat ze de fout ingaan - want dat is uiteindelijk het allerbelangrijkste. I rest my case.