Ze was jarenlang misschien wel de oudste it-girl van Amerika: Iris Apfel. Hoewel mode en kunst haar wonderbaarlijk jong hielden, is ze gisteren op 102-jarige leeftijd overleden. Bazaar blikt terug op het leven van Apfel, die keer op keer bewees dat stijl geen leeftijd kent.
Jeugd en carrière
Je kunt je bijna niet meer voorstellen dat de kleurrijke Apfel er ooit níet was, met haar rinkelende armbanden en gigantische bril. Toch werd ze pas wereldwijd 'ontdekt' in 2005, toen ze al ruimschoots met pensioen (voor zover je dat in haar geval zo kunt noemen) was. Als jonge vrouw studeerde ze kunstgeschiedenis aan de New York University, en volgde een kunstopleiding aan de University of Wisconsin. Ze werkte daarna onder meer voor Women's Wear Daily en interieurontwerper Elinor Johnson.
Dat ze een geliefde binnenhuisdecorateur (én stoffenproducent) was, bleek wel uit haar opdrachtgevers: zo werkte ze onder meer voor het Witte Huis. De stoffenfirma zette ze zelf – met haar man Carl – op omdat ze niet altijd de materialen kon vinden die ze nodig had. Dat bleek een goede keus: het duo vloog samen de hele wereld over voor talloze (styling)opdrachten. Apfel ontwierp de stoffen vaak zelf, die ze ooit 'klassiek maar over de top' noemde.
Grote doorbraak in 2005
Toen Apfel in 2005 het middelpunt van een tentoonstelling in the Metropolitan Museum of Art in New York was, werd ze ook bij een groter publiek bekend. Rara Avis (Rare Bird): The Irreverent Iris Apfel was een instant hit, en werd bezocht door sterren als Carla Fendi en Giorgio Armani. Daarna leek de kroon op haar werk pas écht te komen, terwijl ze inmiddels al dik (!) in de tachtig was. Zo sierde ze de pagina's van de Italiaanse Vogue, werd Dazed's oudste coverster en ondertekende in 2019 een contract bij IMG.
Iris' huis – en garderobe – stond vol met vrolijkmakende items die ze overal en nergens oppikte, van vlooienmarkten tot designers als Lanvin. Ze mocht niet voor niks een hele etalage van Bergdorf Goodman vullen met haar eclectische ensembles. Haar opvallende smaak leverde haar ook een eigen Mattel Barbie, make-uplijn met M.A.C. en verschillende sieraden- en kledinglijnen op. Zo werkte ze – ter ere van haar honderdste verjaardag – begin 2022 nog samen met H&M.
'Maak op z'n minst plezier'
Toen Apfel jonger was, tikte de eigenaresse van een kledingwinkel haar tijdens het winkelen aan. 'Jongedame, ik heb je net in de gaten gehouden,' zei ze. 'Je bent niet mooi, en dat zul je nooit zijn. Maar dat maakt niet uit, want jij hebt iets veel beters in handen. Je hebt stijl.' Het is een verhaal dat ze trots vertelde in Iris (2014), de documentaire over haar leven. 'Het leven is grijs en saai,' zei ze daarin ook. 'Dan kan je op z'n minst een beetje plezier maken terwijl je jezelf aankleedt.'
Apfel bestempelde haarzelf ooit als de oudste tiener ter wereld. En zo gek is dat niet, als je de laatste jaren van haar leven bekijkt: weinig mensen houden er zó'n tjokvol cv op na. Ze zal niet alleen herinnerd worden om haar ongeëvenaarde stijl en levenslust, maar ook om het normaliseren van bejaarde gezichten in de mode. Hoewel jong nog altijd de norm is, volgden na haar doorbraak meer campagnes met oudere vrouwen.
'Kleur kan de doden tot leven wekken', zei Apfel in haar documentaire. Alleen al om die reden zal ze nooit echt verdwenen zijn.
