Wie de schone taak heeft werknemers te piloteren, motiveren en inspireren, weet dat de grens soms zeer dun is tussen gemotiveerd en ongemotiveerd personeel. En dat er niet altijd een vinger op te leggen valt hoe dat dan helemaal komt.

Nu dan. Gedragseconoom Dan Ariely deed onderzoek naar bovenstaande kwestie, en schreef over zijn bevindingen een reuze-interessant boek: Payoff: The Hidden Logic That Shapes Our Motivations, dat medio november in de schappen ligt.

Reuze-interessant, omdat zijn bevindingen best wel verrassend (en verfrissend) zijn. Zo haalt Ariely een experiment aan dat is gedaan onder medewerkers van een halfgeleider-fabriek van softwarebedrijf Intel in Israël. Aan het begin van de werkweek kregen de medewerkers een bericht met daarin verschillende beloningen voor wie al zijn taken van die dag had afgestreept. De beloningen waren:

1. Een cash bonus

2. Een zeldzaam compliment van de baas

3. Een voucher voor gratis pizza

Een kwart kreeg geen berichten en deed dus dienst als controlegroep. De fabriek bleek een uitstekende plek om dit experiment uit te voeren: het personeel dient namelijk een bepaald aantal chips per dag maken, en dus zijn de resultaten meetbaar.

Na dag één bleek pizza de grootste motivator. De productiviteit onder de pizzagroep steeg, ten opzichte van de controlegroep, met 6,7 procent. Het compliment van de baas was goed voor een productiviteitsstijging van 6,6 procent. Tot grote verbazing van Intel was een beloofde bonus dus helemaal niet zo motiverend: de productiviteit onder het personeel dat zo'n bonus was beloofd, steeg met 4,9 procent.

Na dag twee werd het helemaal boeiend. De groep die een bonus had gekozen als beloning voor hun verdiensten, presteerde 13,2 procent slechter dan de controlegroep. Dat trok de dagen erop redelijk bij, maar over het algemeen kostte die bonus het bedrijf meer en resulteerde-ie in een productiviteitsafname van 6,5 procent. Kortom: een bonus blijkt erger dan helemaal geen motivator.

Het compliment kwam als beste uit de test. Maar Ariely stipt aan dat als-ie het experiment had kunnen uitvoeren op zijn manier pizza ongetwijfeld de grote winnaar was geweest. Zijn plannetje was namelijk om die pizza thuis te laten bezorgen bij degenen die hun target hadden gehaald. Op die manier geef je het personeel niet alleen een aardigheidje, maar maak je de werknemers ook uitblinkers in de ogen van familie.

Een eyeopener voor wie weten wilde wat mensen nou motiveert. Het is werknemers dus niet alleen om geld te doen - mocht je dat nog denken.