Nadat Hamas Israël ruim een week geleden aanviel en er daar veel burgerslachtoffers vielen zijn er ook in de Gazastrook door bombardementen inmiddels talloze burgerslachtoffers gevallen. De mensen in dat gebied bevinden zich in een onmogelijke situatie – vluchten kunnen de inwoners van Gaza niet, en hulp kan ze ook niet bereiken. Karel Hendriks van Artsen zonder Grenzen legt uit wat de hulporganisatie in zo'n geval doet en wat er nodig is om de slachtoffers zo snel en goed mogelijk te helpen.

Karel Hendriks van Artsen zonder Grenzen over noodhulp aan onbereikbare slachtoffers

Hendriks heeft als operationeel adviseur van Artsen zonder Grenzen in onder meer Irak, Nigeria, Myanmar, Bangladesh en Maleisië (waar veel mensen in vreemdelingendetentie zitten) gewerkt. Hij kan dus als geen ander vertellen hoe de situatie nu is voor zijn collega's die zich wel in Gaza bevinden. Momenteel kan niemand de Gazastrook in of uit, maar omdat Artsen zonder Grenzen daar al aan het werk was vóór de aanval van Hamas op Israël en de bombardementen die daarop volgden, is de organisatie er toch aanwezig.

Hoe doen je collega's in het gebied hun werk nu er nauwelijks tot geen middelen zijn en het aantal gewonden oploopt?

'Ook als je de situatie vergelijkt met de andere landen waar ik heb gewerkt en waar het ook behoorlijk moeilijk gaat, is dit een uitzonderlijke situatie in Gaza. Je vraagt hoe we dan hulpverlening realiseren in zo een gebied, en de realiteit is dat we dat op dit moment dus niet doen. Op dit moment gaat dat niet.'

Het personeel van Artsen zonder Grenzen dat al ter plaatse was roeit met de riemen die ze hebben, maar het opschalen van humanitaire hulp is tot op heden onmogelijk.

Wat is er op medisch gebied nu het hardst nodig?

'Zolang het geweld zo intens is, zal een deel van onze lokale medewerkers gewoon doorwerken, die gaan op eigen houtje door in de gezondheidsvoorzieningen die nog overeind staan. Een deel is gedwongen of vrijwillig gevlucht naar het zuiden van Gaza, en een deel wacht bij de grensovergang bij Rafah om naar Egypte te gaan.

Het eerste wat wij zullen doen, is proberen om teams en hulpgoederen het land in te brengen. Maar laten we eerlijk zijn, dat zal pleisters plakken zijn in eerste instantie, omdat de hele medische infrastructuur op dit moment in de as wordt gelegd.'

Het team van Artsen zonder Grenzen dat nu in Gaza aanwezig is

'We zijn al langere tijd met ongeveer 300 Palestijnse medewerkers en twintig internationale medewerkers in de Palestijnse gebieden aanwezig die daar brandwondenzorg, chirurgische zorg, psychiatrische- en geestelijke gezondheidszorg en fysiotherapie aanboden.

Geen van die mensen hebben het gebied kunnen verlaten. De Palestijnse medewerkers kunnen dat sowieso niet vanwege de blokkade. Maar ook onze internationale medewerkers kunnen Gaza niet uit. Er is natuurlijk wel hoop, want op het moment dat de ergste luchtbombardementen gestaakt worden en de rook is opgetrokken zullen we onmiddellijk ons best doen om die hulpverlening weer op poten te zetten.'

Is het enkel een kwestie van een grens die opengezet moet worden voor er humanitaire hulp geboden kan worden?

'Zo makkelijk is het niet. Egypte is er niet op gebrand om Palestijnse vluchtelingen te ontvangen, en heel veel Palestijnen zijn terecht heel bezorgd dat ze nooit meer terug zullen keren als ze Gaza nu verlaten. Dus al zou de mogelijkheid bestaan, heel veel mensen zouden niet zo makkelijk hun thuisbasis achter zich laten. Maar als de grens opengaat en we daar veilig kunnen werken kunnen we hulp bieden.'

Met hoeveel mensen moeten jullie idealiter in Gaza zijn om alle gewonden te kunnen helpen?

'In een situatie als deze kunnen we ons niet richten op de noden van iedereen. De kern van humanitair werk is het maken van keuzes - wie moet je als eerste helpen. Het hangt natuurlijk ook af wat er mogelijk is. Je moet dus ook beslissen welke andere reële noden je zijdelings laat liggen op dat moment.

Samen met de internationale humanitaire gemeenschap kijken we wat er als eerste moet gebeuren. Dat is bijvooreeld ook het opstarten van de reguliere zorg. Veel mensen die medicijnen kregen of werden behandeld voor bijvoorbeeld een hartaandoening, krijgen nu niet de juiste zorg. Daardoor zijn sommigen nu in levensgevaar. Dus het weer opstarten van reguliere zorg, het repareren van de hoogst nodige infrastructuur (zoals bijvoorbeeld de watervoorziening, red.) en acute zorg voor oorlogsverwondingen, zijn dingen waar we als eerst naar zullen kijken wanneer we het gebied in kunnen.'

De grote vraag van mensen die doneren – waar gaat mijn geld precies naar toe?

'Wat Artsen zonder Grenzen behoorlijk uniek maakt is dat wij bijna volledig drijven op individuele donaties. Daardoor hoeven we niet eerst langs een regering of bij een groot fonds een voorstel in te dienen; we kunnen meteen tot actie overgaan.

Ik kan nu nog niet zeggen waar dat geld in eerste instantie aan zal worden uitgegeven, omdat dat dus afhangt van onze needs assessment, de inschatting die wij ter plaatse maken van de noden die op dat moment het hoogst zijn. Maar een heel groot gedeelte zal gaan naar medicatie, dat lijkt me wel een veilige gok.'

Meer informatie over het werk van Artsen zonder Grenzen vind je op hun site. Doneren doe je hier.

Van: ELLE NL