'Papa, wanneer gaan we naar Iran? Ik wil weten waar ik vandaan kom.' Het was de vraag die de Iraans-Nederlandse Elika Rehim Zadeh (24) van kleins af aan al stelde aan haar Iraanse ouders. Het antwoord blijft tot op de dag van vandaag helaas 'nog niet'. Het is te onveilig in Iran, door de voortdurende onderdrukking en de revolutie die op dit moment aan de gang is. Bazaar bespreekt de laatste ontwikkelingen met Elika.

Zo steun je de vrouwen in Iran vanuit Nederland >

In gesprek met Elika Rehim Zadeh over de Iraanse revolutie

Hoewel het haar wens is om ooit haar land van herkomst te ontdekken, weet Elika niet of dat ooit nog zal gebeuren. Door zich uit te spreken over de situatie in Iran en actie te voeren tegen het regime, brengt ze zichzelf en haar omgeving in gevaar. Uit de buurt blijven, is dan het enige wat je kan doen. 'Het is iets waar ik niet alleen mee worstel, maar ook andere Iraniërs uit de diaspora.' legt ze uit. 'Het was een bewuste keuze die ik noodgedwongen moest maken: laat ik zomaar gebeuren wat er in Iran gebeurt of ga ik me uitspreken over de situatie en breng ik hiermee mezelf, m'n familieleden en vrienden in gevaar?

Je uitspreken tegen het regime komt met grote risico's

Je uitspreken komt met risico’s, en dat beseffen veel mensen zich niet. Ze hebben misschien zoiets van: 'Maar je bent toch in Nederland, je bent veilig! Wat kan er nou gebeuren?' maar ook hier in Nederland ben je niet onzichtbaar voor het Iraanse regime.'

'Iraanse Nederlanders voelen zich onveilig in Nederland'

Waar mensen en vooral vrouwen in Iran de klappen van het strenge Iraanse regime opvangen, gaat de intimidatie ook door over de grenzen. Zo ver, dat ook Iraanse Nederlanders zich in Nederland onveilig voelen, vertelt Elika. 'De AIVD heeft sterke aanwijzingen dat Iran betrokken is geweest bij de liquidaties van twee Nederlanders van Iraanse komaf in Almere in 2015 en Den Haag in 2017. Beiden waren tegenstanders van het Iraanse regime. In de hele Iraanse diaspora is dit soort intimidatie voelbaar. De Iraanse autoriteiten willen bang maken en mensen in de gaten houden.

De Instagram Stories van mijn vrienden werden bekeken door de Iraanse ambassade

Er gaan zelfs verhalen rond van mensen die demonstranten filmden tijdens de demonstraties in september en oktober na de dood van Mahsa Amini, en dat vervolgens doorstuurden naar de Iraanse autoriteiten. Dat soort verhalen maken mensen bang. Ook zagen vrienden van mij dat de Iraanse ambassade hun Instagram-stories had bekeken. Het gevoel van onveiligheid is door dit soort dingen groot.'

Erasmusbrug groen en vlaggen weg

Maar bang? Dat staat niet in het Iraanse woordenboek, en ook niet in die van Elika. Zo organiseerde ze op 30 september nog een opvallende solidariteitsactie in Rotterdam, door de Erasmusbrug groen te kleuren om te laten weten dat mensen in Iran en Iraanse Nederlanders er niet alleen voor staan.

De vlag staat symbool voor het huidige regime, en dat is pijnlijk

Ook hoopt Elika dat haar roep als gemeenteraadslid om de vlag van Iran te verwijderen uit de vlaggenparade op de Boompjes in het centrum van Rotterdam, gehoord wordt. 'De huidige vlag is een symbool van het huidige regime, dat de eigen bevolking zoveel onrecht aandoet. Voor mij en veel andere Iraniërs is het pijnlijk om in onze stad een plek te geven aan een vlag die wij niet als de onze zien.' vertelde ze onlangs aan het AD.

Iraanse vrouwen zijn leeuwinnen

De demonstraties in Iran zijn nog altijd aan de orde van de dag, terwijl het geweld van de Iraanse veiligheidstroepen steeds excessiever wordt. Ze mikken nu zelfs doelbewust op de ogen van vrouwen. Voor Elika is dit verminken het bewijs dat de Iraanse troepen de opstand van vrouwen zien als een serieuze bedreiging. 'Het is verschrikkelijk wat er gebeurt. Het regime richt doelbewust op de ogen van demonstranten, wetende wat de gevolgen daarvan zijn. In onze cultuur zit er een symboliek achter de ogen van de mens. Het zijn de ogen de deuren naar je ziel, en door doelbewust op de ogen van vrouwen te richten proberen ze je echt kapot te maken met alles wat ze hebben. Maar in plaats van zich terug te trekken, zie je de slachtoffers trots foto's delen op Instagram, waarbij ze schrijven niet te zullen stoppen. Ze laten zich niet wegjagen door het regime en zijn sterk, vechtlustig en dapper. Deze houding staat bekend als ander Iraans gezegde: 'Vrouwen zijn leeuwinnen'. Voor mij zijn de recente acties een teken dat het regime vrouwen eigenlijk als een bedreiging ziet. De strijd is nog niet gestreden'

Tot die tijd blijven we aandacht vragen voor de situatie in Iran. Zodat de vrouwen en mannen — die worden ook onderdrukt en kunnen niet vergeten worden in deze strijd, benadrukt Elika — in Iran straks in vrijheid kunnen leven. Zodat het strenge regime plaats maakt voor democratie. Zodat Elika veilig haar land van herkomst kan ontdekken.