Vorig jaar was Halina Reijn onze Woman of the Year. Bazaars Maaike Beekers sprak haar over haar eerste, zelfgeregisseerde film Instinct, en over haar rol in eigen serie Red Light. Inmiddels heeft Instinct talloze prijzen gewonnen (helaas geen Oscar!) en kreeg Halina voor Red Light een Gouden Kalf. In het interview sprak ze veelvuldig over de positie van de vrouw in het algemeen, en die van vrouwen in de filmwereld in het bijzonder.
Een interview met Harper's Bazaars Woman of the Year 2019: Halina Reijn
Hoe zit dat nu je regisseert? Denk je erover te stoppen met acteren?
‘Ik weet het nog niet. Wat ik merk is dat ik eigenlijk te temperamentvol ben. Ik herinner me nog de opname van Red Light, de serie over vrouwenhandel die we met ons bedrijf Man Up hebben geÏnitieerd. Die heb ik ook mee geschreven en geproduceerd. We namen een scène door in een club, met stripteasedanseressen. En ineens zie ik dat al die danseressen dezelfde maat hebben. Dat schoot me totaal in het verkeerde keelgat! We willen toch vrouwen zien van alle maten, van elk allooi! Het gaat er juist om dat vrouwen mogen zijn wie ze zijn! Dat is waar Carice en ik voor willen staan met Man Up: body image, gender, inclusiviteit. Maar die male gaze, die domme, domme schoonheidsstandaard zit zo verankerd in ons allemaal! Op zo’n moment explodeer ik dus. Sommige actrices worden heel gracieus ouder in dit vak, maar voor mij is enkel spelen niet genoeg. Ik voel enorm de drang om de leiding te hebben.’
Helpt dat dan, zo’n explosie?
‘Jawel, een dag later waren die danseressen geregeld, haha. Maar achteraf schaam ik me, want het is animaal gedrag wat ik vertoon. Je mag ferm zijn, maar niet schreeuwen, dan kwets je mensen. Ik kan soms nogal een woeste olifant in een porseleinkast zijn. En ik mag graag denken dat ik zo op de troepen vooruit loop, maar zelf trap ik ook nog steeds in de valkuil van de esthetiek. Dat is ook waar Instinct over gaat, over al die verschillende lagen van het vrouw-zijn. We zijn bijna een soort monster van Frankenstein geworden met het feminisme. We willen sterk zijn, onze kwetsbaarheid uiten, moeder zijn, carrièrevrouw, alles. Totaal ondoenlijk.’
Is een vrouwelijke regisseur eigenlijk al business als usual?
‘Vijf jaar geleden nog niet, toen liep je als vrouw echt tegen vooroordelen aan, en werd je nog door mannen betutteld. Maar ik ben de laatste die mannen wil demoniseren, want ik heb me die mansplaining altijd graag laten aanleunen. Mijn vader is overleden toen ik tien was, dus ik was altijd op zoek naar een vaderfiguur, ik bloeide op als een man zei: meisje, dat zal ik jou eens uitleggen. Toen die hele metoo-discussie losbrak had ik eerst ook mijn bedenkingen. Kun je nagaan hoe diep die patronen zitten. Ik was ook nooit voor vrouwenquota, riep altijd: gewoon de beste toch? Daar kijk ik nu totaal anders tegenaan. Bij onze serie over vrouwenhandel is het ongeveer fifty fifty qua man-vrouw verdeling, maar in de toekomst zou een serie over de onderdrukking van de vrouw eigenlijk vooral uit vrouwen moeten bestaan vind ik, cameramensen, regisseurs, producers: alles. Daar zijn we nog niet.’
Nog andere inzichten opgedaan op het gebied van de vrouwenzaken?
‘Toen ik een tijd terug in een panel zat bij een filmfestival in Londen sprak er ook een intimacycoordinator, die ingehuurd werd voor seksscènes in films. Ik zag het eerst aan voor Amerikaanse preutsigheid, maar allengs vond ik het een beter idee. Die vrouw orkestreerde alles, of er tepels in beeld kwamen of schaamhaar, wat acteurs wel of niet prettig vonden, waar ze wel of niet aangeraakt wilden worden. Uiteindelijk zorgt dat ervoor dat je veel vrijer kunt spelen met zijn allen. Gewoonlijk wordt er wat gefluisterd door een regisseur, de cameraman is ongemakkelijk, de geluidsman durft al helemaal niet te kijken. Zelf leer ik dus ook elke dag nog bij. Wat dat betreft leven we in een geweldige tijd, ook om vrouw te zijn. Alles is in beweging. Ik denk echt: laten we met zijn allen, man, vrouw, homo, transgender, op zoek naar een identiteit die geslacht, kleur, alles ontstijgt.’
Heb je weleens gedacht hoe het zou zijn als je man geweest was?
‘Altijd! Haha. Echt. Ik heb talloze keren geroepen: waarom ben ik geen man? Ik wil een man zijn! Dan heb ik meer vrijheden, kan ik een vrouw zwangermaken en toch doorwerken. Maar inmiddels heb ik dat niet meer: ik merk dat dingen echt aan het veranderen zijn.’
Kunst- en interieur-inspiratie voor de herfst nodig? Harper's Bazaars nieuwste issue, in het teken van creatievelingen in de mode-, kunst en interieurwereld, ligt nu in de (online) winkels! Bestel ‘m nu inclusief gratis artprint van kunstenaar Kat Klerks voor maar €6,99 of kies voor 12x Harper's Bazaar + schitterende oorbellen van ANNI LU voor €89,99 (i.p.v.€298,88) om geen editie meer te missen.
