Ik hou van Scandinavië. Lapland vind ik magisch, een bezoek aan Lofoten staat hoog op mijn wishlist, van het noorderlicht en sleehonden krijg ik een intens gelukkig gevoel. Ik vind dat we midsummer moeten toevoegen aan onze feestdagen en het onderwijs in Finland zou ik zo overnemen. En een vraag die me altijd bezighoudt als ik daar ben en mijn tanden in een kaneelbroodje zet: hoe blijven ze daar zo slank met die goddelijke broodjes in de buurt.


Janneke Niessen is techondernemer en investeerder. Ze zit in het bestuur van verschillende organisaties, spreekt op evenementen, schrijft voor meerdere publicaties en geeft bedrijven en de overheid advies, alles op het snijvlak van technologie, talent, investering en diversiteit. Je leest haar column in Bazaars gloednieuwe issue dat vanaf 13 februari te bestellen is en te vinden is in geselecteerde boekhandels.

Hoezo schuldgevoel?

Waar ik écht een beetje jaloers op ben is de Zweedse aanpak als het gaat om gelijke rechten (en plichten!) van mannen en vrouwen. Het uitgangspunt is daar financiële onafhankelijkheid voor iedereen. Dat zou in Nederland ook het uitgangspunt moeten zijn van de discussie, maar wij laten ons te veel gijzelen door een discussie over termen en gevoelens. Heel veel ophef over de term ‘deeltijdprinses’: is het onaardig of niet, is die term wel terecht, is onbetaald werk niet belangrijk en hoe zit het dan met de uitzonderingen?

Who cares? De discussie zou er om moeten gaan wat de impact is van financiële afhankelijkheid op je leven. Hoe shocking is het dat in Nederland de helft van de vrouwen financieel afhankelijk is van hun partner of de overheid. Het aantal uren dat je werkt
en welke term doet er niet toe. Welk leven je kunt leiden als je partner om welke reden dan ook wegvalt wel. Daar niet over nadenken is een privilege dat de meeste mensen zich eigenlijk niet kunnen veroorloven. Dat maakt een zuivere discussie over feiten extra noodzakelijk.

Helaas worden meningen, gevoelens en feiten in de discussie vaak met elkaar verward en gebruikt om valse tegenstellingen te creëren. Het maakt niet zo veel uit dat je vindt dat het zielig is voor kinderen om naar de opvang te gaan. Het ene na het andere onderzoek laat namelijk zien dat kinderopvang een positieve impact heeft op de ontwikkeling van een kind. Ook laat onderzoek zien dat kinderen die door een werkende moeder worden opgevoed, vrolijker en autonomer zijn en het vaak goed doen op school. De feiten zouden het uitgangspunt moeten zijn bij het bepalen van het beleid en het voeren van de discussie.

Je mening en gevoelens zijn wél heel relevant als het gaat om je eigen situatie. Als je alle feiten op een rijtje hebt en weet wat de consequenties van je keuzes zijn, dan kom je daarmee tot een afgewogen besluit over wat onderaan de streep voor jou het beste, acceptabel of simpelweg noodzakelijk is. Dat is voor iedereen anders en voor mij is het fulltime werken. Omdat dat in Nederland voor vrouwen nog steeds niet de norm is, vinden mensen daar iets van en daar vind ik dan weer iets van. Zeker als allerlei oneigenlijke argumenten worden gebruikt om mij een schuldgevoel aan te praten, ook al is dat vooral om de eigen keuzes te verantwoorden. Madeline Albright zei ooit dat er een speciaal plekje in de hel is voor vrouwen die elkaar niet helpen. Wat mij betreft mag er ook een plekje worden gereserveerd voor iedereen die probeert vrouwen een schuldgevoel aan te praten omdat ze fulltime werken.