World Press Photo-winnaar en Bazaar-fotograaf Stephan Vanfleteren
dompelde zich een jaar lang onder in het leven van industriestad
Charleroi. Het resultaat is nu te bezien in het fotografiemuseum van de
stad én in het onlangs gelanceerde boek: Charleroi: Il est clair que le gris est noir. Bazaar schotelde Vanfleteren wat vragen over de stad voor.
Voor jij aan de beurt was legden vier andere fotografen de stad vast. Wat wilde je anders doen?
'Eigenlijk
kijk ik nooit naar anderen. Ik vind dat je moet uitgaan van je eigen
kracht. Natuurlijk had ik het werk van collega-fotografen van tevoren
gezien, ik herkende er ook diverse plekken en mensen in. De stad kende
ik ook al, omdat ik er vaak ben geweest. Toch heeft dat me niet
beïnvloed: ik wilde er onbevangen in gaan.'
De Volkskrant beoordeelde de stad eerder tot lelijkste stad ter wereld. Wat vind je daarvan?
'Tsja.
Mensen kennen de stad niet écht. En bovendien vraag ik me af: op basis
van welke criteria beslis je zoiets? Voor mij geldt het in ieder geval
zeker niet. De stad heeft een heel bijzondere look: er is armoede, verval en industrie, maar er is ook veel warmte.
Wat verraste je het meest aan de stad?
'De combinatie van veel
armoede en een hele open gemeenschap. Hoe armer de mensen waren, hoe
gastvrijer. Ze laten je toe in hun leven en er heerst geen wantrouwen of
paranoia. Dat vind ik mooi.'
Het allermooist aan Charleroi
'De nabijheid van de industrie.
Normaal staan fabrieken ver van de stad, maar hier zijn industrie en
stad met elkaar verweven. Met alle gevolgen van dien: veel lawaai,
vrachtwagens, enzovoorts. Voor mij als fotograaf is dat visueel
interessant; ik kon de mensen die er wonen en de fabrieken in één beeld
vangen.'
Het allerlelijkst aan Charleroi
'Toch wel de armoede. Het
blijft schokkend dat je in een westers land zulke armoede tegenkomt. Het
is slecht gesteld met de gezondheid van veel mensen: ze hebben een
slechte tandhygiëne, roken te veel en eten erg ongezond. Ik kon er maar
niet aan wennen dat dat in mijn eigen land gebeurt.'
Beschrijf de stad in vijf woorden
'Arm, gastvrij, grijs, industrie, mooie toekomst.'
Wat betekent de stad persoonlijk voor jou?
'Ik ken de stad al
enorm lang, ook vanwege de Dutroux-affaire. Ik was daar werkzaam als
persfotograaf en heb in die tijd erg veel woede en verdriet gezien. Dat
blijft wel een littekentje op de ziel: als ik nu langs dat huis loop
gaat er nog steeds een kille rilling door mij heen. Al moet ik wel
zeggen dat ik, juist door deze opdracht, de stad ook beter heb leren
kennen. Ik heb kritisch gekeken, maar zie ook een begin van de toekomst.
Ik geloof écht dat het over twintig jaar een veel mooiere plaats is.'
Charleroi, uitgeverij Hannibal, is online of in de boekhandel te verkrijgen.
