Arabiste en schrijfster Petra Stienen kwam op haar 45ste pas echt op stoom. Haar motto: kies waar je blij van wordt, dan volgt de rest vanzelf.
Carrière
‘Mijn carrière is een mozaïek van verschillende activiteiten. Ik zit in de Senaat, spreek overal in het land, zit in verschillende besturen, schrijf: één zo’n mozaïeksteentje zou ik niet voldoende vinden. Als ik de loterij zou winnen, bleef ik al die dingen doen.’
Dieptepunt
‘Dat vind ik zo’n rotwoord! Ik noem het liever een briljante mislukking. Na zeventien jaar Buitenlandse Zaken switchte ik naar een adviesbureau. Ineens was ik geen ambtenaar maar adviseur, ik moest omzet draaien. Het was een omgeving die ik niet kende. Van de ene dag op de andere werd ik ontslagen. Stond ik daar, 45 jaar, nog voor twee maanden spaargeld op mijn rekening. Ik was totaal uit het veld geslagen. Tot ik dacht: ik weet alles van het Midden-Oosten en van internationale betrekkingen, daar ga ik wat mee doen. Ik ging schrijven, er werd een opiniestuk over de Arabische Lente in de krant geplaatst en voor ik het wist zat ik bij Pauw & Witteman. Dat was het begin van mijn nieuwe leven.’
Arabische wereld
‘Op mijn negentiende ging ik Arabisch studeren. Ik vond het fascinerend dat het van rechts naar links werd geschreven. Natuurlijk zie ik de onderdrukking van minderheden en vrouwen. Natuurlijk maak ik me zorgen over oorlogen en de terreur in die regio. Maar ik voel me thuis in het Midden-Oosten, ik heb er vele vrienden, mijn dochter is in Egypte geboren. Ik hou van de geur van versgebakken brood met tijm in Libanon, van die taal die zo anders klinkt dan de onze. Ja, er is daar terreurdreiging, maar we mogen ook weleens wat meer waardering hebben voor wat een land als Libanon doet: een op de drie mensen is daar vluchteling, stel je voor!’
Eerste baantje
‘Aardbeien plukken, verder werkte ik in een kantine, was ik babysit. Mijn ouders hadden niet veel geld, dus ik besloot het zelf te verdienen.’
Advies
‘Maak je eigen pad. En trek je niets aan van wat anderen vinden. Op een gegeven moment wilde ik een boek schrijven over de wijk in Roermond waar ik ben opgegroeid. Mensen vroegen: waarom zou je dát doen? Maar ik was gefascineerd door scheidslijnen in een samenleving, door in- en uitsluiting. Wie bepaalt er wie er mee mag doen en wie niet? Achteraf heeft dat boek me veel gebracht, het was zogezegd de schat naast de voordeur.’
Inspirator
‘Kunstenares Veronique Puts, mijn middelbareschoolvriendin. Ik noem haar mijn anker, mijn goeroe uit Antwerpen. Ze bleef, ondanks allerlei heftige tegenslagen, altijd overeind en leerde me: follow your bliss and you will find your destiny. Kies waar je blij van wordt, dan volgt het geld en de rest vanzelf. Die aanpak was echt de omslag voor mij.’
Carrièretip
‘Vermijd alles wat stressverhogend is. Ik permitteer me taxi’s om op tijd te komen, reis eersteklas zodat ik intussen mijn stukken kan schrijven. Verder gun ik mezelf lummeldagen: als de agenda overloopt, ga ik gewoon Netflix kijken. Echt, als je haast hebt, moet je juist langzaamaan doen.’
Nederland
‘Het is fabeltastisch hoe wij, Nederlandse vrouwen, vrij kunnen rondlopen, onze eigen levenspartners kunnen uitkiezen, met een vrouw kunnen trouwen. Maar dat we bevoorrecht zijn, betekent niet dat we superieur zijn of de maatstaf der dingen. Ik heb vriendinnen in het Midden-Oosten die professor, journalist, zakenvrouw zijn. Er heerst een beeld van de geslaagde, Nederlandse vrouw, maar op de Gender Gap Index staan we op zestien, met Rwanda en Burundi boven ons.’
Zorgen
‘Wat me zorgen baart, is dat mensen willen vasthouden aan een Nederland dat niet meer bestaat. We leven in een land met verschillende culturen en achtergronden, het schuurt en wrijft, dat moeten we accepteren. Ik schrik soms van het verzet tegen alles wat vreemd is, vind het zorgwekkend dat mijn vrienden worden aangekeken op hun Arabische, Koerdische of Turkse namen. En dat mensen anderen de schuld geven van hun angstgevoel.’
Inzicht
‘Mensen denken dat alles me komt aanwaaien, maar bij iedereen klopt het ongeluk soms onverwachts aan de deur. Ik heb twee jaar geleden de dood echt in de ogen gekeken: toen ik in Qatar over de kop ging in de woestijn. Dan is elke dag ineens waardevol. Sindsdien kies ik zorgvuldiger waar ik ja tegen zeg.’
Aanmoedigen
‘Ik roep vaak tegen vrouwen: “Steek je vinger nou eens op, laat je zien!” Laatst vroeg ik op een bijeenkomst van D66 in Brussel aan de vrouwen in de zaal: “Wie wil er de politiek in?” Een dame van 54 dacht dat ze daar te oud voor was. “En Els Borst dan, of Elizabeth Warren?” zei ik. Binnenkort is meer dan de helft van de bevolking boven de vijftig, de stem van vrouwen op leeftijd mag weleens wat luider klinken.’
Poweroutfit
‘Ik stoei tussen speels en elegant. Als ik ergens moet optreden, trek ik graag mijn zwarte Armani-pak aan, met witte rand. En hoge hakken. In de Arabische wereld noemen ze me palmboom. Dat vat ik maar op als een compliment, haha, de palm is lang, geeft dadels; het is een gerespecteerde boom.’
Toekomst
‘Ik heb het nog niet eerder verteld, maar ik ga een roman schrijven. Er is een spannend verhaal in de familie, over een grootvader die ik niet ken. Iedereen heeft daarover gelogen, dus ga ik de waarheid maar verzinnen. Er zitten heel veel elementen in: liefde, oorlog, ongehuwd zwanger, pijn, verlating. Opnieuw een schat bij de voordeur.’
