9 topvrouwen uit de geschiedenis
Waarom Wimbledon-winnares Maud Watson legendarisch is – en 8 andere game changers.
Alexandrine Tinne
1835 – 1869
Als telg van een welgestelde Haagse familie had Alexandrine Tinne weinig gebreken. Maar ze had een broertje dood aan alle rijkaards om haar heen. Ze wilde weg, en zo geschiedde. Op een goede dag toog ze samen met haar reislustige moeder naar Scandinavië, gevolgd door Egypte, Turkije, Syrië, Palestina en Afrika. Onderweg maakte Tinne zich het fotograferen eigen, wat van haar 's lands eerste wereldreizigster en eerste fotografe maakte.
Belle van Zuylen
1740 – 1805
We spoelen terug naar midden 18e eeuw. Plaats van handelen: Utrecht. Een jonge en eigenwijze Belle van Zuylen mocht graag een loopje nemen met haar eigen adellijke stand. Behept met een grote liefde en kennis van de Franse taal schreef ze meerdere Franstalige boeken waarin ze dikwijls flink uithaalde naar haar eigen milieu. Componeren kon ze ook. Op de vraag of ze ooit wilde trouwen, antwoordde ze: 'Ik heb geen talent voor ondergeschiktheid.'
Coco Chanel
1883 – 1971
Voor Gabrielle Bonheur Chanel hebben er al velen de pen ter hand genomen. Het gros schreef odes, sommigen tekenden vraagtekens op. Wel of niet een spion van Nazi-Duitsland? Wel of niet grote delen van haar jeugd verzonnen? Enfin, de vraagtekens schuiven we voor het gemak van tafel, want Coco's modecarrière is er een bomvol geniale ijkpunten. We noemen: de bevrijding van het korset, de introductie van het kleine zwarte jurkje, Chanel's legendarische tweed, de gevierde 2.55, en meer van zulks.
Emmeline Pankhurst
1858 – 1928
Emmeline Pankhurst wilde nog weleens een brandje stichten of ruitje ingooien om haar punt te maken. Ook op haar kerfstok: een beraming van een bomaanslag op het huis van de destijds toekomstige minister-president David Lloyd George. Da's niet mis. Maar hé, ons hoor je niet klagen. Het vrouwenkiesrecht hebben we goeddeels aan suffragette Pankhurst en haar Women's Social and Political Union (WSPU) te danken. Dus.
Jeanne d'Arc
1412 – 1431
Als Bazaar's Women of the Year in de 15e eeuw had bestaan, dan was deze dame beslist niet onbekroond gebleven. Als Frankrijks grootste militaire heldin werd ze in 1920 – een flinke poos na haar dood – heilig verklaard. En dat lijkt, gezien haar tour de force tijdens de Honderdjarige Oorlog tussen de Fransen en Engelsen, hartstikke terecht.
Koningin Wilhelmina
1880 – 1962
Op 10-jarige leeftijd neemt Wilhelmina noodgedwongen het stokje van vader koning Willem III over. Voorts staat ze vijftig jaar aan het koninklijke roer. Bewogen jaren waarin een boel oorlogen passeren; waarin ze als lafaard wordt beschouwd wanneer ze aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog vertrekt. Maar haar wekelijkse toespraken op Radio Oranje maken goede sier en Wilhelmina blijkt vanuit Engeland juist een grote steun en toeverlaat.
Marie Curie
1867 – 1934
De van origine Poolse Curie was de eerste vrouw die een Nobelprijs opstreek voor haar verdiensten als schei- en natuurkundige, en tot dusver de enige vrouw in de geschiedenis die dat twee keer flikte. Samen met man Curie deed ze onderzoek naar radioactiviteit – dat haar uiteindelijk de das omdeed: ze stierf aan leukemie door constante blootstelling aan radioactief materiaal. Voor wie zich interesseert in radioactiviteit (en voor wie de Franse taal beheerst): haar onderzoek Recherches sur les Substances Radioactive lees je hier.
Maud Watson
1864 –1946
In een lange rok en met hoed staat ze op de tennisbaan. We schrijven 1884 en Maud Watson staat in de finale van 's werelds meest prestigieuze tennistoernooi: Wimbledon. Een geoefend tennisspeler weet: hopeloos onpraktisch tijdens een tenniswedstrijd, zulke kleren. Maar Watson weet niet beter, tennist een ijzersterk potje, en wint de finale. Ze was de eerste vrouw die er op Wimbledon met de eerste prijs vandoor ging – een zilveren bloemenmand ter waarde van 20 schillingen.
Moeder Teresa
1910 – 1997
Een weldoener van heb ik jou daar. De van origine Albanese Moeder Teresa – geboren als Agnes Gonxha Bojaxhiu – blies tijdens haar handel en wandel naastenliefde nieuw leven in. Ze ruggensteunde de zieken en armen waar ze kon en voorzag menig straatkind van een broodnodig stuk onderwijs. Met haar orde van de Missionarissen van Naastenliefde vielen haar voorname onderscheidingen ten deel. Een daarvan was de Nobelprijs voor de Vrede. Een ander kwam na haar dood: een heiligverklaring, erkent door het Vaticaan (had dan weer niet per se gehoeven, maar soit.)
D. Smith maakt indruk met documentaire Kokomo City
Harriet King (de.Trybe) over geweld tegen vrouwen
In beeld: de Women of the Year-awards 2023
Dit zijn alle Women of the Year 2023