Tweeënhalf jaar geleden, ter ere van de lancering van zijn eerste parfum dat simpelweg Alaïa heette, werd er een diner georganiseerd in Azzedine Alaïa's studio in de Parijse wijk le Marais. Het was er warm en druk, en ik besloot even naar de binnenplaats te sluipen, voor een frisse neus. Vanuit de keuken liepen obers af en aan over die binnenplaats. Ik deed een stapje opzij en botste bijna tegen een kleine ober in een zwart Mao-jasje aan die ik letterlijk over het hoofd had gezien. Toen ik beter keek zag ik dat het geen ober was, maar Azzedine Alaïa zelf: twee turven hoog, glimmende pretoogjes, één brok vriendelijkheid. En ondeugd, want hij was weggesneakt van zijn eigen feestje.
Het was de eerste en laatste keer dat ik Alaïa (Tunis, 1940) live zag en sprak – het zal er nooit nog eens van komen. Een dag of tien geleden is hij ongelukkig gevallen en naar het Lariboisière-ziekenhuis in Parijs gebracht, waar hij in de nacht van vrijdag op zaterdag (18 november 2017) in comateuze toestand is overleden, aldus het Franse blad Le Point.
Dat Alaïa er niet meer is, is een immens gemis voor de mode – en dat is nog zacht uitgedrukt. Azzedine was in alle opzichten uniek: hij trok zich niks aan van trends, niks van de modekalender, niks van de mening van machtige modepausen: hij deed waar hij zin in had, wanneer hij daar zin in had, en maakte de prachtigste veelal lichaamsvolgende jurken die hij eigenhandig om zijn modellen heen boetseerde – hij was niet voor niets opgeleid als beeldhouwer.
Hij had een trouwe schare modellen om zich heen, zoals de Nederlandse Marpessa Hennink en de wereldberoemde Naomi Campbell, die hem liefkozend 'papa' noemden en in sommige gevallen zelfs een poosje bij hem inwoonden in Le Marais. Toen Nicolas Sarkozy hem in 2008 wilde onderscheiden met de hoogste Franse onderscheiding Légion d'Honneur, weigerde Alaïa. Zijn verklaring: 'Ik hoef geen onderscheidingen, de mooiste onderscheiding voor mij is dat vrouwen mijn kleding dragen.'
En dat doen ze, dolgraag. Alaïa's jurken zijn op hun beurt namelijk de hoogste onderscheidingen die iemand een vrouw kan geven. De eerste keer dat ik een Alaïa-jurk paste, in Parijs, voelde ik hoe met het dichttrekken van de rits alle onderdelen van mijn lichaam op de juiste plek en in de juiste verhouding herschikt werden. Niet dat een Alaïa-jurk voelt als een korset, verre van zelfs, want de dikke tricot waar het gros van zijn jurken van gemaakt is, zit zo comfortabel als een joggingpak. Maar het is de snit van de jurk die een betere versie van je lichaam tevoorschijn tovert, alsof er een Instagramfiltertje overheen is gegaan. En het is het silhouet, met de wijde rok, dat je een prachtige wespentaille bezorgt.
De eerste keer dat ik in een Alaïa-jurk naar een feest ging, was dat een spierwitte – uitgezocht bij Alaïa-apostel Kiki Niesten. Ik droeg de jurk naar het Boekenbal, waar ik heen mocht na de lancering van mijn eerste boek Geluk is een jurk. Nodeloos te zeggen dat ik de hele avond gestraald heb van oor tot oor, en aan het eind van de avond niet van de dansvloer af te meppen was – terwijl ik doorgaans liever sta te kijken naar andermans strapatsen. Als geluk een jurk is, zo weet ik sinds die avond, dan is een Azzedine Alaïa-jurk het ultieme geluk.
Merci Azzedine, dat je er was, en dat je de wereld en de vrouwen daarop zo oneindig veel mooier hebt gemaakt.
