Louis Vuitton heeft wat nieuws. Meerdere dingen, zelfs. Een van top tot teen vernieuwde winkel in de Amsterdamse Bijenkorf, bijvoorbeeld, waar je kleine en grote lederwaren vindt, en accessoires, en nieuwe modetassen, maar ook iconen - de City Steamer of Petite Malle amongst others, maar daarover later meer. In die van top tot teen vernieuwde winkel is er de Hot Stamping service, een stralende traditie van het modehuis waarbij je tot drie initialen in je Louis Vuitton-lederwaren kunt laten stampen. Willen we best.
Ook nieuw zijn Les Parfums Louis Vuitton, zeven verrúkkelijke parfums (maar echt, ga zeker 'ns ruiken in de Amsterdamse Bijenkorf, want ik zit hier niet een potje te liegen) waarvoor we Vuittons meesterparfumeur Jacques Cavallier Belletrud mogen bedanken. Alle zeven zijn ze exclusief in de Bijenkorf te krijgen.
Voor de gelegenheid van al dat nieuws was er een partijtje in de Bijenkorf. Met champagne, en met een Franse Vuitton-atelierdame die sur place aan petites malles sleutelde (zie bovenstaande foto's). En dat deed ons denken aan die keer dat we met Louis Vuitton afreisden naar diens workshop in het Franse Asnières-sur-Seine, waar we het productieproces van de Vuitton-koffer van begin tot eind hebben kunnen zien en waar we bezield een stuk over schreven.
Lees maar.
Louis avant Vuitton
Een flinke reis door de tijd hebben ze gemaakt, de koffers van Louis Vuitton. Een reis waarvan de kiem al in 1835 ligt, als de kleine Louis zijn knapzak pakt en de wijde wereld in trekt. Klinkt als een sprookje, niet? Tijd voor een film, dachten wij zo.
Want als er iemand, in navolging van de Coco Chanel- en Yves Saint Laurent-films out there, een ijzersterke rolprent verdient, dan is het familiebedrijf en modehuis Louis Vuitton, dat naast een gedateerde Marc Jacobs & Louis Vuitton-documentaire schabouwelijk weinig op film heeft. Spijtig, want het verhaal van Louis heeft dezelfde ingrediënten in huis als dat van Coco en Yves, en zou dus net zo'n verrukkelijke modefilm kunnen wezen. We verklaren ons nader.
Het modehuis kent, ten eerste, een geschiedenis waar eindeloos uit te putten valt. Om een voorzetje te geven: we zouden de film in het lang vervlogen 1835 kunnen laten beginnen. Het jaar waarin een 13-jarige Louis het wel welletjes vindt in zijn geboortedorpje Anchay en vader Xavier Vuitton, boer, en moeder Corinne Gaillard, hoedenmaakster, gedag zwaait om er vervolgens te voet op uit te trekken. Bestemming: Parijs, een slordige 457 kilometer verderop. (Op dit punt zou de film je een indruk moeten geven van de reis- en ontdekkingslust van Vuitton, want dat had-ie.) Twee jaar later is Louis ter plaatse. Hij klopt aan bij het atelier van koffermaker Monsieur Maréchal aan Rue Saint-Honoré waar hij uitmuntende koffers leert maken. Als leerling koffermaker ontmoet Louis een boel Franse kopstukken. Napoléon III, om maar iemand op te gooien. En diens vrouw, Eugénie, de laatste keizerin van Frankrijk en groot liefhebster van luxe items. Ze stelt de nog onbeduidende Vuitton aan als haar persoonlijke koffermaker en -inpakker. (Note to locatiespotter: Napoléon en Eugénie bewoonden het Louvre. Reken maar dat zo'n Louvre het uitstekend doet op film.) Met deze keizerlijke ruggensteuning vliegen de deuren voor Vuitton open (dat mag je letterlijk nemen, want in 1854 taait hij af bij Maréchal en opent hij zijn eigen boetiek aan Rue des Capucines) en presteert hij het in korte tijd een mode-imperium te bouwen dat dat van Napoleon III overleeft. Vanzelfsprekend komt er, naarmate het verhaal vordert, aan bod dat Louis Vuitton een supervisionair is en verantwoordelijk voor 'moderne bagage'. Te weten dat voor zijn ingrijpen koffers bolvormig en van leer zijn. Vuitton oppert een rechthoekige, platte koffer van bewerkt canvas. Die blijkt niet alleen hartstikke waterdicht, hij valt ook gemakkelijk op te stapelen – handig voor de boottochten die in zwang komen. Nog iets uit de koker van Vuitton: de verticaal georiënteerde koffer, speciaal voor high society dames die met complete kledingkasten, keurig hangend, de hort op wensen te gaan.
Volgende punt: sterke anekdotes. Over de koffers van Louis Vuitton zijn er tal van te vertellen. Zoals over topschrijver Ernest Hemingway die zijn op maat gemaakte library trunk – met daarin aantekeningen van zijn A Moveable Feast – eind jaren twintig onverhoopt in Hôtel Ritz achterlaat, om 'm járen later, in 1956, even onverhoopt weer terug te vinden. Het is een Louis Vuitton bed trunk (er komt bij opening inderdaad een bed tevoorschijn) waarmee de Franse ontdekkingsreiziger Pierre Savorgnan de Brazza tegen het einde van de negentiende eeuw naar Centraal Afrika afreist om de boel te koloniseren. Maar de wardrobe trunk van Marilyn Monroe spant toch wel de anekdotekroon. Het is de laatste koffer die Monroe vergezelt tijdens haar wereldreizen. Er blijkt zelfs zo'n mieters verhaal achter te schuilen dat er maar een documentaire van is gemaakt: Unclaimed Baggage (op te snorren via YouTube). Die special orders van Vuitton, een stralende traditie van het modehuis, worden tot op de dag van vandaag met de grootste toewijding gemaakt in het Franse dorpje Asnières-sur-Seine, even buiten Parijs. Daar, verstopt achter een hoge witte muur staat de Special-Order Workshop die Vuitton er in 1859 opende. Estheet en bijdetijds als-ie was, moest die workshop in Eiffel-stijl en dus van glas en staal. Naast de workshop tref je het weelderige familiehuis dat hij er jaren later bij liet bouwen – en dat zijn zoon, Georges Vuitton, begin 20e eeuw van een opknapbeurt voorzag, waardoor het nu art nouveau van de daken schreeuwt. Maar dat deert niet, nog steeds een filmwaardige locatie voor een Louis avant Vuitton-film.
Dat laatste weten we uit eerste hand, omdat we medio juni het voorrecht hebben van een uitgebreide rondleiding ter plaatse. En rondleidingen in en rondom het huis en de Special-Order Workshop van Vuitton worden nauwelijks gegeven. U begrijpt: een buitenkans die we enthousiast grijpen. En zo komt het dat we op een zinderende zomerochtend door privéchauffeur Samba (een boomlange Senegalees die inderdaad wat wegheeft van Omar Sy) in hartje Parijs werden opgehaald voor een autorit naar Asnières-sur-Seine, naar de kraamkamer van de iconische Louis Vuitton koffer. We zijn te vroeg. Dus luisteren we in de auto nog wat naar Rihanna's Bitch Better Have My Money (Samba is hiphopfan, vandaar). Dan gaat de ijzeren poort open en ontwaren we een tierige tuin met daarin het beeldige familiehuis – douze points voor deze locatie.
Om ons van de beloofde uitgebreide rondleiding te voorzien, verschijnt er een charmante persvoorlichter. En terwijl we, eenmaal in het art-nouveauhuis neergestreken op art-nouveaustoelen, koffie drinken uit art-nouveaukopjes, vertelt ze ons tout. Ze vertelt over waarom Asnières destijds, ondanks de tijdrovende rit van en naar Parijs, een goed idee was (omdat de nabij gelegen Seine betekende dat er makkelijk hout voor de koffers verscheept kon worden, en omdat er een treinstation op stapel stond, wat die tijdrovende rit minder tijdrovend zou maken). Ze vertelt over zoon Georges, die na de dood van zijn vader in 1896 het monogram opperde, geïnspireerd op populaire Oosterse ontwerpen indertijd. Ze vertelt over dat er van de honderd koffermakers indertijd nu nog maar twee over zijn gebleven. Koffermaker Goyard bestaat ook nog, 'bat Louis ies number won uf curz.' Ze vertelt over de huidige gezagvoerder en achterkleinzoon Patrick-Louis Vuitton, die hoofd special orders is en tot ergens in de jaren tachtig het huis bewoonde. En dan is de koffie op en neemt de persvoorlichter ons mee naar de workshop.
De workshop is enorm. De persvoorlichter informeert ons dat er in elke workshop pak hem beet tweehonderd mensen werken die allemaal een training van op z'n minst vijf jaar krijgen. In Asnières worden alleen de hardschalige koffers en special orders gemaakt. Van die laatste driehonderd per jaar. Dat alles mogelijk is bij zo'n speciale bestelling wordt al gauw duidelijk. We staan op de timmerafdeling waar de geraamtes van de koffers worden gemaakt. Bofkonten die financieel bij machte zijn zo'n uitzonderlijke kofferbestelling te plaatsen, mogen bij de workshop langs met de spullen die ze in hun koffer kwijtwillen. Zo kan de timmerman ter plekke elk compartiment van de koffer exact passend maken. Handig voor als je niet uit first class vliegtuigglazen wenst te drinken en eigen kristallen exemplaren mee wil nemen. Dan kun je met je kristallen glazen naar Asnières om er een passend koffertje bij te laten maken. (Echt gebeurd.) Of voor wie een kantoorkoffer nodig heeft waarin niet alleen een bureaublad maar ook een zonnepaneel kwijt moet. (Ook echt gebeurd.)
De timmerafdeling is nog maar het begin van het omvangrijke productieproces dat elke Louis Vuitton-koffer doorloopt. Even verderop is een ruimte waar rijen stellingkasten staan met lappen leer in alle denkbare soorten (van alligatorleer tot python-, struisvogel-, kalfs- en lamsleer) maten en kleuren. Bij de afdeling Haute Maroquinerie mogen klanten hun favoriet aanwijzen. Alle lappen worden streng gecontroleerd door leerspecialist Carlos. De enige in de workshop die dat mag. Net zoals sleutelmaker Jean-Marc (type Jon Bon Jovi op leeftijd en boven gewicht) de enige is die sleutels mag maken. Elke koffer heeft een uniek cilinderslot met bijpassende sleutel. Mocht je je sleutel kwijtraken, dan heb je een petit problème en dien je met je koffer (of tas) bij een Vuitton-winkel aan te kloppen. Aan de hand van het nummer in je valies, dat correspondeert met slot en sleutel, kunnen ze (that would be Jean-Marc) een nieuwe sleutel maken. Zelf een Vuitton-slot willen kraken is ijdele hoop: naar het schijnt is dat zelfs goochelaar Houdini niet gelukt.
Een verdieping boven Jean-Marc wordt er leer gesneden. In elke gewenste vorm. Een aantal dames (waarvan een in een blitse broek met ananasprint) is in opperste concentratie in de weer met ijzeren mallen, hamertjes en lappen leer. Een paar stappen verder staat een computergestuurde machine, die dat snijwerk in geval van kalfs- en lamsleer uit de vaardige handen neemt.
Er volgen talloze ruimten waar talloze apetrotse vaklui werken aan talloze special orders. Op de vraag langs welke afdelingen zo'n speciale-koffer-in-de-maak nou precies allemaal gaat, heeft onze persvoorlichter geen antwoord. 'Want het ligt er maar net aan wat je speciale wensen zijn.' We passeren goedgemutste dames en heren die werken aan roodfluwelen boîtes à bijoux; die pinnen in reusachtige koffers slaan; die lozines (reepjes leer met om de elf millimeter het Vuitton-logo) op koffers bevestigen ter bescherming van de randen. En dan lopen we langs de vierkante, glimmende koffertjes van gerimpeld zilver Épi-leer (nog zo'n gewiekste uitvinding van Vuitton) uit de cruise collectie van artistic director Nicolas Ghesquière. Klaar om onder de noemer Echappée Belle de wereld binnen te vallen om te laten zien dat de koffers van Louis Vuitton nog even onconventioneel zijn als 162 jaar geleden en het modehuis zo'n verrukkelijke film potverdriedubbeltjes hartstikke waard is.
