Een interview dat Bazaars Cécile Narinx eerder dit jaar had met minister Lilianne Ploumen:
Als je een beetje betrokken bent bij de wereld, is het je niet ontgaan: vandaag hebben kledingbedrijven als G-star, Zara, HEMA, Bijenkorf en WE, tezamen met minister Ploumen en organisaties als Unicef en Solidaridad, het convenant Duurzame Kleding en Textiel ondertekend.
Niet zomaar een papiertje: Nederlandse consumenten (jij, dus) moeten hierdoor straks beter weten waar hun kleding vandaan komt en vooral: dat het eerlijk geproduceerd is. De belofte: werknemers in ontwikkelingslanden komen te werken in veiligere fabrieken, voor een beter loon, met meer rechten. Goed, het is een belofte die nog moet worden nagekomen natuurlijk, maar een hé, een belangrijk begin is er.
Bovendien: het is wereldwijd de eerste keer dat bedrijven dit samen hebben afgesproken, een primeur voor Nederland, dus. Bazaars Cécile Narinx ging hedenmiddag op de koffie bij minister Ploumen, en nam taart mee om het heugelijke feit te vieren. Kruisbessenvlaai (kroonselevlaoj), om precies te zijn, want beide dames komen oet Mestreech en hebben zelfs op dezelfde middelbare school gezeten.
Wanneer is het idee voor een textielconvenant geboren?
'We zijn direct na het nieuws van de instorting van het Rana Plaza in Bangladesh in actie gekomen. Ik heb met de Nederlandse brancheorganisaties gesproken die zelf een nationaal actieplan wilden starten. Dat was een goede eerste stap, maar als je je er een beetje in verdiept weet je: het is een heel complexe keten van katoen naar kassa. Bedrijven kunnen het niet alleen, vakbonden kunnen het niet alleen. Vandaar dat we snel besloten hebben een andere vorm te kiezen, enerzijds met meer partijen en anderzijds meer verplichtend dan een afspraak die alleen door bedrijven onderling wordt gemaakt. Vervolgens hebben we de SER gevraagd om te kijken wat een goede vorm zou kunnen zijn, zij hebben gezegd: zo'n convenant is niet alleen goed voor de textielhandel, maar ook voor banken en voor de goudsector. Dus als het goed is komt er dit jaar ook nog een convenant over eerlijk goud. Dat is ook zo'n ingewikkelde keten; er is wel al eerlijk goud, maar je moet goed zoeken om het te kunnen vinden. We praten met juweliers, met inkopers, met beleggers. Zo'n convenant kun je heel precies toesnijden op wat een sector nodig heeft. Het is natuurlijk niet one size fits all.'
Hoe lang heeft het geduurd en wat is er gedaan?
'De ramp in Rana Plaza was in voorjaar 2013, drie jaar heeft het geduurd dus. We hebben in de productielanden zelf gewerkt met vakbonden, werkgevers, lokale overheid. In Bangladesh is het minimumloon verhoogd, er is betere wetgeving en betere handhaving daarvan, we werken met internationale arbeidsorganisatie, in de EU zijn we een initiatief gestart. Het is een heel pakket, maar dat is ook wel nodig, je krijgt het gewoon niet in één land geregeld.
Nederland is wel een belangrijke en omvangrijke markt. De bedrijven die nu tekenen vormen een marktaandeel van vijfendertig procent, en we willen naar tachtig procent. Zo'n convenant voorbereiden behelst dat je op verschillende borden schaakt, en zorgt dat je genoeg massa krijgt.'
Was er een moment waarop u dacht: het gaat me nooit lukken?
'Ja, dat was toen het voor ongeveer tachtig procent klaar was. De twintig procent die het moeilijkste was, die lag nog op tafel. Op zo'n moment zie je organisaties en bedrijven denken: ja, maar ga ik dit wel willen? De onderhandelingen werden ook lastiger. Maar tegelijkertijd waren we al zó ver dat niemand zich nog kon voorstellen dat we het uit onze handen zouden laten vallen.'
Hoe nu verder?
'Je ziet in de productielanden dat je voortdurend in gesprek moet blijven. Als je je een jaar afzijdig houdt, dan gaat het heel snel wéér fout. Het is echt zaak om er voortdurend mee bezig te zijn. Onze ambassades doen daarin gelukkig heel goed werk. Maar we zijn er nog niet. Wat je nu ziet is bijvoorbeeld dat in Bangladesh alle fabrieken die op export georiënteerd zijn, gecontroleerd worden, maar er zitten in de achterafstraatjes heel veel illegale fabriekjes en leerlooierijen – kinderen die tot hun knieën in de chemicaliën zitten – echt onacceptabel. Dat wordt ons volgende project. Soms denk je ook wel eens: lieve help, er is altijd meer te doen. Maar goed: het lóónt wel!'
Wat is de grootste winst voor Nederlandse consumenten?
'Ik vind dat iederéén fatsoenlijke kleding moet kunnen dragen, ook als je een T-shirt van € 8,50 koopt, moet je kunnen weten dat het goed gemaakt is. Daarom is het zo fijn dat ook Wibra, Zeeman, CoolCat, WE en Hema hebben getekend. Die zijn dankzij de brancheorganisaties als MODINT, VGT en INretail, die daarvoor veel lof verdienen, aangehaakt. En dat in een tijd waarin de winkels onder druk staan.'
Wanneer is het convenant echt geslaagd?
'Als de actieplannen die we nu gemaakt hebben ook echt uitgevoerd zijn. En als de achterblijvers ook meedoen.'
