Nog twee weken en dan gaat het weer beginnen: het International Documentary Festival Amsterdam, beter bekend als IDFA. Van 18 tot 29 november is het aanbod wederom overweldigend, met maar liefst 319 documentaires op het programma. We snappen dat je geen zin én tijd hebt om al die beschrijvingen te lezen, dus hebben we vast een lijstje met topfilms en -activiteiten samengesteld.

1) A Family AffairNiet voor niets de openingsfilm van het festival, dit intrigerende familieverhaal. De Nederlandse filmmaker Tom Fassaert onderzoekt de gecompliceerde positie van zijn oma van vaders kant, de inmiddels 95-jarige Marianne. In de jaren '50 was ze beroemd fotomodel (ja, dat is 'r, op die foto hierboven), maar als moeder maakte ze een aantal keuzes die nog immer aangrijpende gevolgen hebben. Fassaert zoekt haar op in Zuid-Afrika, waar ze ver van haar familie woont. De band die tussen de twee ontstaat is op zijn minst opmerkelijk te noemen.

2) My CancerIngrijpende documentaire waarbij filmmaker Merel Uslu je na een bortskankerdiagnose meeneemt in het behandelingsproces. De camera staat daarbij niet tussen arts en patiënt, maar fungeert als patiënt zelf, waardoor de kijker voelt hoe het is om behandeld te worden.

3) Driving with SelviIndia is helaas nog altijd niet even vrouwvriendelijk. In Driving with Selvi volgen we de hoofdpersoon, die na een gedwongen huwelijk op haar 14e vlucht van haar man vanwege misbruik. Ze ziet het zo somber in dat ze zichzelf voor de bus wil gooien, maar besluit gelukkig op tijd in die bus te stappen. Een begin van een nieuw leven: een paar jaar later is ze de eerste vrouwelijke taxi-chauffeur van India. Moedig en bijzonder zijn wel de minste termen om Selvi's verhaal mee te benoemen.

4) Janis: Little Girl BlueOok zij behoort, net als de ons recent ontvallen Amy Winehouse, tot de club van 27: legendarische zangeres Janis Joplin. In 1970 overleed ze na een overdosis heroïne. Deze documentaire geeft een inkijk op de persoon achter het podiumbeest, met bijna twee uur aan chronologisch gemonteerd archiefmateriaal, onder meer interviews met Janis zelf en met haar familieleden.

5) A Syrian Love StoryEen bijzonder liefdesverhaal, deze Syrian Love Story. Over twee mensen die verliefd op elkaar worden in een Syrische gevangenis, elkaar de eerste maanden alleen stiekem spreken, en eenmaal op vrije voet trouwen en kinderen krijgen. Het gezinsleven weerhoudt de moeder er echter niet van de barricades opnieuw te bestormen, en in 2009 belandt ze weer in de gevangenis. Na haar tweede vrijlating is de Syrische revolutie in volle gang. Het gezin moet kiezen tussen de liefde voor elkaar en voor het land. De regisseur volgde het stel vijf jaar lang en werd haast zelf onderdeel van het verhaal.

6) A Strange Love Affair With EgoIn een tijd waarin social media gedomineerd worden door perfecte selfies (al komen sommigen in opstand), onderzoekt filmmaker Ester Gould de grens tussen zelfverzekerdheid en ziekelijke zelfoverschatting. Onderwerp in deze zoektocht: haar oudere zus, op wie ze altijd jaloers was vanwege haar blakende zelfvertrouwen, tomeloze creativiteit en natuurlijke schoonheid. Of is ze toch niet zo fantastisch als ze lijkt?

7) Ingrid Bergman: In Her Own WordsHet bekendst is ze natuurlijk van haar rol als Ilsa in de klassieker Casablanca. In deze documentaire komt naar voren dat de Zweedse actrice Ingrid Bergman film zelfs serieuzer nam dan het leven. 'Als ik niet film, leef ik maar half', schreef ze in haar dagboek. Dit intieme portret werpt een nieuw licht op de filmster, door onder meer homemovies, dagboeken en brieven.

8) DocLab: Seamless RealityOok van een vleugje virtual reality is het IDFA niet vies. Op deze expositie zie en beleef je in totaal dertig installaties en interactieve projecten. Kruip bijvoorbeeld in het hoofd van illustrator Jan Rothuizen, reis door een verliefd brein of kijk mee naar de digitale wederopbouw van vernielde kunstschatten in de Irakese stad Mosul.19 t/m 29 november, De Brakke Grond, toegang gratis.

9) Food Film FestivalEerst was het gehakt in de lasagna opeens van paard, toen mochten we geen bacon meer eten: vlees blijft maar slecht in het nieuws komen. Op de afsluitende editie van het Food Film Festival, dat jaarlijks door het land reist, krijgt dit hete hangijzer dan ook de nadruk. In de MEAT the Makers-talkshow praten zowel producenten als filmmakers over vleesconsumptie. Met onder meer Marijn Frank, bekend van de Keuringsdienst van Waarde, van wiens hand de docu Vleesverlangen op IDFA in première gaat.28 november, De Brakke Grond, toegang gratis.

10) Don't Blink - Robert Frank'Misschien wel het meest invloedrijke fotoboek van de twintigste eeuw,' schreef een criticus van The Guardian over Robert Franks The Americans. In 1958 veranderde hij voorgoed het beeld van Amerika met deze verzameling vernieuwende, kritische zwart-witfoto's. Nu is er een film over zijn werk, voor het Stedelijk Museum een goed moment deze fotograaf weer eens in de schijnwerpers te zetten. Tijdens het IDFA is er in het museum een klein retrospectief te zien, en toont het museum films van de hand van Frank zelf.

>> Oh, en wil je niet op en neer blijven rijden naar de bios? Dan hebben we nog een goeie tip: een van de IDFA Selectiedagen. Lees er hier meer over.