Wat het woord chic nou precies betekent? Volgens Van Dale is chic het hebben van smaak, stijl, zwier en elegantie. Goed, goed.
Chic heeft altijd een ereplekje in het woordenboek van Bazaar gehad. Een bijvoeglijk naamwoord waarvan we het gebruik niet schuwen - sommigen zweren er zelfs bij, maar dat terzijde. Krap acht decennia terug, publiceerde Bazaar essays met daarin enthousiast (en veelvuldig) het woord chic om ontwerpers als Cristobal Balenciaga te bejubelen, de stijl van Coco Chanel te omschrijven, Yves Saint Laurent te duiden en wat dies meer zij.
Het woord is vandaag de dag zo ingeburgerd en zo vanzelfsprekend (het woord dan hè, niet de uitvoering ervan) dat Wikipedia voor het gemak maar een pagina in het leven heeft geroepen met daarop 'notable chics'. Verwarrend? Bazaar heeft, ook voor het gemak, de term chic 'ns onderworpen aan een onderzoek en alle verschillende betekenissen van de 17e eeuw tot nu opgesnord.
Komt-ie.
1600: Het woord, zoals we 'm nu kennen, komt van het de oude Franse term chicanery, terloops gedefinieerd als 'scherpslijperij en schijn'. Sommigen linken naar het Duitse woord shick, dat vaardigheid of tact inhoudt.
1846: Frans criticus Charles Baudelaire schrijft over het nog best nieuwe woordje chic. Hij noemt het een 'horrendous and strange word, recently coined, that I don't even know how to spell.'
1856: In Gustave Flauberts roman Madame Bovary, gooit een van de karakters het woord chicard op, bij wijze van Parijse slang, om iemand te omschrijven die stijlvol en alles behalve bourgeois is.
1860: Volgens de Oxford Dictionary is het rond deze tijd dat het woord chic opstaat zoals we 'm nu kennen. De variatie chicly deed indertijd en in de Engelse taal ook nog een dappere poging algemeen bekend te worden.
1887: Ladies who lunch worden naar het schijnt al sinds 1887 chic bevonden. In blad The Lady (Engelands oudste weekblad voor vrouwen dat nog steeds in bedrijf is) schreef iemand eens dat 'the ladies of New York think no form of entertainment so chic as a luncheon party.'
1925: Jazz beleefde gouden tijden in America, en voor wie in een modekring circuleerde, was chic-zijn je-van-het. Anita Loos' roman Gentlemen Prefer Blondes (die trouwens vooreerst als een serie essays in Bazaar verscheen) volgt de blonde Lorelei Lee die haar leven documenteert, dagboekstijl, compleet met grammaticale errors en spelfouten. Ze schreef: 'The French use the word 'sheik' for everything, while we only seem to use it for gentlemen when they seem to resemble Rudolf Valentino.' (Rudolf Valentino was een Italiaanse-Amerikaanse acteur met een rol in film The Sheik.)
1938: Zich in een vroeg stadium hartstikke bewust van het talent van Cristobal Balenciaga schreef de Amerikaanse Bazaar in 1938 eens dat 'Balenciaga abides by the law that elimination is chic.' Hadden we mooi wel gelijk in.
1944: In Broadway-stuk The Firebrand of Florence zong een karakter: 'My weakness is chicness.'
1954: Audrey Hepburn, die nog steeds te boek staat als een van de (zo niet de) chicste dames aller tijden, speelt in Sabrina. Edith Head, toenmalig grande dame onder kostuumontwerpers in Hollywood, zette Hepburn op de kaart als stijlicoon - en won al doende meerdere Oscars voor haar kostuums. Op de welbekende Hepburn-jurk in Sabrina, vertelde Head: 'If it had been worn by somebody with no chic it would never have become a style.'
1965: Rond deze tijd verschenen er pardoes velerlei subgroepen van chic. Er was het Franse très chic, het Duitse über-chic en het Parijse super chic.
1966: Chic gaat terug naar z'n Franse roots. Yves Saint Laurent gaat ermee aan de haal door met de baanbrekende Le Smoking op de proppen te komen die een minimalistische stijl voor vrouwen beklinkt en de chicheid van androgynie toont.
1976: Larry Flynt kreeg de poppen aan het dansen door het pornografische tijdschrift Chic te lanceren.
1978: En daar was discoband Chic, en hun lied Le Freak, en de tekst 'Le freak, c'est chic.'
1993: Kate Moss en Naomi Campbell definiëren model chic en creëren een gloednieuw chicness tijdperk dat nog steeds aan de hand is: de model off-duty stijl.
2006: Het Metropolitan Museum of Art brengt een hommage aan het ultieme icoon van chicheid, Nan Kempner, met tentoonstelling American Chic.
2010: Mary-Kate en Ashley Olsen definiëren boho chic met tal van lagen en een rommelig kapsel. Vijf jaar na dato bezingen ze een subtielere versie met hun luxe prêt-à-porter label The Row.
2011: Peter Copping ontwerpt zijn Herfst 2011 collectie voor Nina Ricci, leunend op het idee chic te herdefiniëren. Hij startte zijn zoektocht met Google, maar was niet tevreden met wat daaruit kwam rollen.
2014: Geek chic is een ding. Het zei eind jaren negentig, in het grunge-tijdperk, al even hallo, maar met mode en technologie die steeds meer en verder met elkaar lijken te verweven, is geek chic relevanter dan ooit. Daarbij mag het zich gerust een op zichzelf staande stijl noemen, met modellen die over de catwalk zwieren met een Google Glass op het hoofd.
2015: Terug naar de Franse roots, waar de chicste stijliconen van vandaag een nieuw doch chic geluid laten horen. Caroline de Maigret, Clemence Poesy, Carine Roitfeld en Marion Cotillard, to name a few.
