By 
Wanneer de balletdansers van Het Nationale Ballet vanaf zaterdag over het podium zwieren in Mata Hari, doen ze dat in de creaties van François-Noël Cherpin. Ooit zelf begonnen als danser, is hij inmiddels dé kostuumontwerper van 's lands grootste balletgezelschap. En dus het brein achter alle kledingpracht in de nieuwe voorstelling. Bazaar sprak hem in zijn atelier, vlak voor de première.
Inspiratie 'Dit verhaal is nog nooit verteld als ballet. We begonnen dus met niets. Dat was spannend, maar ook leuk: een frisse start. Het verhaal speelt zich af tussen 1880 en de Eerste Wereldoorlog. De stijlen uit die tijd waren natuurlijk een bron van inspiratie: de belle époque, de ontwerpen van Poiret. Maar de kostuums die ik op basis daarvan heb ontworpen, zijn niet historisch correct. We maken geen reconstructie, het is theater. Het gaat meer om de essentie van een silhouet dan de precieze, correcte uitvoering. Daarnaast is het belangrijk te bedenken dat alles van veraf wordt gezien. De details moeten uitgesproken zijn, de lijnen grafisch. Anders valt het weg op het toneel. '
Tijd 'Drie jaar geleden begon de productie. Twee jaar geleden ben ik gaan ontwerpen, en we zijn al langer dan een jaar bezig met het maken van alle kostuums. Dat doen we voor een deel hier, en voor een deel in samenwerking met verschillende ateliers in binnen- en buitenland. De pruiken, de hoeden, de juwelen: voor elk onderdeel is er een gespecialiseerde vakman.'
Stoffen 'De dansers moeten absolute bewegingsvrijheid hebben, dat staat voorop. Dat is altijd een uitdaging. We konden bijvoorbeeld veel stoffen uit die tijd, zoals taffeta en fluweel, niet gebruiken omdat ze te zwaar zijn. In moderne stukken gebruiken we veel lycra, maar dat paste hier niet. Het is dus zoeken naar een manier om het gevoel, het silhouet te vertalen op een praktische manier. Bovendien zijn de kostuums ontworpen om jaren mee te gaan; de voorstelling gaat nog veel vaker gedanst worden. Dus moet ik ook kritisch zijn in de keuze van stoffen en denken aan het onderhoud.'
Silhouet 'Vaak ben ik weggebleven van al te veel versieringen, maar heb ik meer de essentie van de vormen gezocht. Zo zijn de jasjes van de militairen zonder grote gouden knopen, maar wel met de kenmerkende lijnen. En om ze geschikt te maken voor de dansers, hebben ze van binnen sportstof om het zweet op te vangen. Van buiten passen ze bij de sfeer van het stuk, van binnen kunnen we een beetje valsspelen.'
Proces 'Mijn schetsen zijn niet in steen gebeiteld. Natuurlijk worden sommige dingen aangepast. Als ik ga ontwerpen, is de choreografie nog niet gemaakt. Daarom is het belangrijk dat ik ook naar repetities ga, de ontwikkeling in de gaten houd. Zo had ik het ultieme Mata Hari kostuum eerst in rood ontworpen, maar bleek in de scène een zachtere kleur beter te passen. Dus is het goud met beige geworden.'
Maatwerk 'Alle kostuums worden op maat gemaakt voor de dansers. Er zijn drie danseressen die Mata Hari spelen, en zij dragen elf kostuums gedurende de voorstelling. Dat zijn dus alleen al 33 kostuums. Eigenlijk maken we haute couture voor topsporters.'
Mata Hari is te zien van 6 tot en met 26 februari in Nationale Opera & Ballet. Meer informatie vind je hier.
Cherpin aan het werk zien? Dat kan in dit achter-de-schermenfilmpje:
