Frans Bromet interviewde in 1998 voor een kort filmpje verschillende mensen over het nut van de mobiele telefoon. De antwoorden die hij kreeg luidden als volgt:
'Vind ik niet nodig, het lijkt me helemaal niet leuk om altijd bereikbaar te zijn.'
'Ik hoef niet continu zo'n piepding op een terrasje te hebben ofzo.'
'Als mensen mij willen bereiken kunnen ze dat met een brief doen.'
En, 'Ik ben ook gelukkig zonder.'
Hoe komt het dat we amper 20 jaar geleden zo dachten, terwijl nu de mobiele telefoon niet meer weg te denken is uit het straatbeeld? Het lijkt wel alsof de homosapien plaats heeft gemaakt voor de homo digitalis mobilus; de homo smartfonicus. Ook de cijfers liegen er niet om, in juli 2016 bestond de digitale populatie van Nederland uit 14,2 miljoen unieke bezoekers van de in totaal 17 miljoen inwoners. En er is nog altijd een stijgende lijn in ons social media gebruik. We zijn totaal verweven met onze telefoon en zien ons online leven als een belangrijke verlenging van ons offline leven. "Ik swipe, dus ik besta", om de bekende uitspraak van filosoof Descartes te vertalen naar de huidige tijd.
Heb je het gevoel dat er een deel van jou mist als je je telefoon bent vergeten mee te nemen? Check je constant of er nieuwe meldingen zijn en voel je je genoodzaakt om direct te reageren? Vergeet je soms compleet je omgeving omdat je aandacht volledig op je telefoon is gericht? Heb je een groot deel van deze vragen met 'ja' beantwoord en stoor je je eigenlijk zelf ook aan je eigen gedrag? Dan is dit misschien het moment om eindelijk iets te veranderen aan je smartphone-gebruik!
Nu pretenderen we natuurlijk niet dat je telefoon helemaal de deur uit moet, integendeel. Het gaat niet zozeer om wel of niet online zijn, het gaat erom dat we bewust met ons gebruik van de smartphone omgaan. Negen van de tien keer dat je naar je telefoon grijpt, is het uit verveling. Een gebrek aan concentratie zorgt ervoor dat we snel afgeleid zijn, 'even' scrollen door je tijdlijn en voor je het weet ben je weer een uur verder. Een uur waarin je overprikkeld bent geraakt door allerlei invloeden van buitenaf. Want wees eens heel eerlijk tegen jezelf, voel je je echt beter na het kijken van alle Instagram stories van de mensen die je volgt? En geven die rode notificatie bolletjes op je telefoon een kick, of leveren ze alleen maar stress op?
Het continu online-zijn is voornamelijk een grote stressfactor. Doordat we zo gewend zijn om altijd bereikbaar te kunnen zijn, ontstaat er een gevoel van onrust wanneer we even niet reageren of kunnen kijken wat er zich allemaal afspeelt in de digitale wereld (#FOMO). We weten inmiddels allemaal dat het niet verstandig is om voor het slapen gaan nog belangrijke mails te beantwoorden of op social media te kijken – je adrenaline-level verhoogt en de kans is groot dat je veel te actief bent om in slaap te kunnen komen. Maar we weten ook dat 'snel' je Instagram tijdlijn bekijken praktisch onmogelijk is (hello black hole of Instagram), en toch trappen we er elke keer weer in.
Deze onrust en stress kunnen in het ergste geval overgaan in een burn-out en de constante afleiding zorgt voor minder concentratie en dus slechtere prestaties. Maar door je bewuster te worden van je online gebruik zul je zien dat je niet alleen veel gelukkiger en onbezorgder kan zijn, je houdt ook zeeën van tijd over. Los van deze gevolgen is er nog een andere -misschien wel veel belangrijkere- bijkomstigheid wanneer we minder vastgeketend zitten aan onze digitale schermpjes: het sociale aspect. Wanneer was het voor het laatst dat je iemand op straat de weg hebt gevraagd? Of dat je zomaar in de trein een gezellig gesprekje had met de persoon naast je? Bewustzijn van ons online gebruik zorgt tegelijkertijd voor een bewustzijn van en meer aandacht voor onze offline omgeving.
En zo moeilijk hoeft het niet te zijn, hier alvast wat simpele tips:
- Zet je notificaties uit, zo word je niet constant getriggerd om actief deel te nemen aan online communicatie.
- Vaak grijp je naar je telefoon uit verveling, dus leg hem als zelfbescherming eens buiten handbereik. Dan kun je je in ieder geval nog bedenken als je er naar toe loopt.
- Verwijder onnodige apps.
- Daag jezelf uit om eens niet op je telefoon te kijken wanneer je ergens staat te wachten of in het openbaar vervoer zit. Je zult zien hoeveel mensen om je heen wél achter hun schermpje zitten en vooral hoe stom dat er eigenlijk uitziet.
- Laat het idee los dat je ieder moment van je leven moet vastleggen. Zolang je in het echt geniet maakt het toch niet uit dat anderen weten wat jij aan het doen bent?
- Een beetje zweverig misschien, maar toch de belangrijkste tip: stel jezelf de vraag voordat je je telefoon pakt waarom je hem pakt. Is het om doelloos door je social media te scrollen, of heb je hem écht nodig op dat moment?
Soms is het namelijk best lekker om je telefoon de hele dag aan de kant te leggen en een soort digital detox te nemen. Eventjes niet swipen, eens zien wat het ergste is dat er kan gebeuren als je de online wereld laat voor wat het is.
(En als je je nou geen raad weet met al die overige tijd die je offline zult hebben, dan hebben we hier 10 dingen die je kunt doen in plaats van naar je telefoon te kijken.)
Meer van dit in je timeline? Like Harper's Bazaar op Facebook
