Het gebeurt niet zo vaak meer, maar laatst was het er toch: een
moment dat ik voorbij een tijdschriftenafdeling liep en terug moest om
een cover nader te inspecteren. De cover behoorde bij het Britse
modeblad Hunger en erop stond actrice Kristin Scott Thomas (bekijk de
cover hieronder). Ze beschikte over alles wat haar tot een perfect
covermodel maakte: schoonheid, roem, een frons in haar voorhoofd.
Pardon? Een frons in haar voorhoofd? Waarom zat die er? Had iemand die
er niet even uit kunnen shoppen? Had Kristin die niet even plat kunnen
laten spuiten?

Ook de foto's van Kristin verderop in het blad
waren anders dan anders voor een ster op leeftijd (54); je zag poriën,
je zag rooklijntjes rond haar mond, je zag nog meer rimpels in haar
voorhoofd. En toch, jazeker, tóch zag je ook een heel mooie en chique
vrouw. En was zij, alleen al door mijn aankoop, iemand die covers
'verkocht'. Het lijkt misschien wat overdreven, en in vergelijking met
een Arabische Lente of iets dergelijks wellicht zelfs wat pathetisch,
maar toch zijn deze foto's  niet minder dan revolutionair te noemen.

En er zijn meer bewijsstukken dat we hier met een
trend te maken hebben, ironisch genoeg afkomstig vanuit het vermeende
zenuwcentrum van de oudere-vrouwen-haat: de modewereld. De cover van The Gentlewoman met Angela Lansbury (overigens met stip de beste cover van een modeblad OOIT), de cover van The Gentlewoman met Vivienne Westwood, de cover van I-D Magazine met Grace Coddington, de cover van Industrie
met Tonne Goodman. Allemaal vrouwen die de vijftig zijn gepasseerd en
(bijna) niet zijn gezwicht voor spuit, mes of scalpel. En dat kun je dan
ook gewoon zien want natuurlijk, er is geshopt, maar niet in de mate
waarin we dat de laatste jaren hebben moeten verdragen, waarbij het soms
bijna een kwis leek om te raden welke wereldberoemde ster er nou
eigenlijk op die cover stond.

En niet alleen bij vooruitstrevende modebladen is
de trend – de terugkeer van rimpels - te bespeuren. Als je goed kijkt
naar advertenties van bepaalde beautymerken, lijkt het wel of de
voorheen flawless gezichten van de modellen en spokespersons, ook íets minder flawless zijn geworden. Hierbij hanteer ik overigens de definitie van flawless
die vooral in advertenties wordt gebruikt en dat wil dus zeggen:
vrijwel geheel ontdaan van menselijke kenmerken. Lange tijd was het
poppenhoofd het ideaalbeeld dat ons werd voorgespiegeld en het schijnt
dat sommige kwetsbare types daardoor dan ook dachten dat ze op grote
schaal faalden vanwege het bezit van poriën of kraaienpootjes.

Maar het lijkt of het tipping point
bereikt is. Nu iedereen zichzelf thuis met behulp van allerlei leuke
filters en fotobewerkings-apps een ongeluk kan fotoshoppen en zelfs
kinderen hun vlekkeloze teintjes voorzien van nog wat extra lagen
perfectiefilters, is de maat vol. Als iedereen strak en perfect op de
foto staat is de lol er wel af en sowieso trapt niemand er meer in. Het
is gewoon, of erger nog,  'gewoontjes' geworden  en dus niet meer
interessant voor de voorlopers.

Een tweede mogelijke oorzaak voor
de trend naar een wat meer realistisch (ouder) vrouwbeeld is wat er
gebeurt op het gebied van plastische chirurgie en andere ingrepen. Want
hoewel de gang naar de gezichtendokter heel gewoon is geworden, zijn de
resultaten vaak verre van normaal te noemen. Het begint meestal
onschuldig  met een spuitje hier of daar, maar de kans dat je daarna
doorslaat is bijna honderd procent (zie bijna alle celebrities
van boven de veertig) en voor je het weet ben je Madonna die er
tegenwoordig bij loopt als een onbedoelde parodie op de plastische
chirurgie van Zsa Zsa Gabor.

Vaak wordt 'empowerment' aangevoerd als
argument voor verregaande experimenten met het eigen gezicht, maar soms
wordt ook een beschuldigende vinger gewezen in de richting van
'Hollywood' en dat je niet meer meetelt op de arbeidsmarkt als beroemde vrouw of a certain age.
Maarrre, is dat wel zo? Kunnen Melanie Griffith, Heather Locklear en
Olivia Newton John het werk niet aan? Of zijn het toch meer Meryl
Streep, Judy Dench en Maggie Smith – met andere woorden actrices van het
type 'gracefully old' - die alle rollen pakken en en passant
ook nog even de Oscars winnen? Misschien is dit een verrassing voor
sommigen, maar blijkbaar ben je als vrouw, ook eentje die al wat langer
meedraait, toch méér dan alleen een uiterlijk en tellen talent en liefde
voor je werk ook een beetje mee.

En nu de verschrikkelijke en
vaak onomkeerbare langetermijneffecten van bepaalde ingrepen zichtbaar
worden bij steeds meer vrouwen, wordt het ook zo duidelijk dat zij
gezwicht zijn, dat ze niet sterk of zeker genoeg waren om te dealen met
de realiteit van de voortschrijdende tijd. Of met het loslaten van
voormalige jeugdige schoonheid alsof dat het enige was waar ze om
gewaardeerd werden (wat, onder ons gezegd, bij sommigen ook zo was). Een
(bijna) onverbouwde kop wordt zo een soort statussymbool, een teken van
chicheid, een teken van zelfvertrouwen, een teken dat je zo cool bent
dat een wal of een rimpel daar geen afbreuk aan zullen doen. En iets dat
je dus ook helemaal niet meer zo heftig hoeft uit te gummen met
photoshop of door een triggerhappy dokter.

Laat dus coole vrouwen
als Carine Roitfeld, Isabelle Marant en Christy Turlington, vrouwen met
een indrukwekkende carrière én een goeie kop, donkere kringen en
denkrimpels incluis, onze aging role models zijn in plaats van
pak 'em beet Donatella Versace of Janice Dickinson. Bijkomend voordeel:
het geld dat wordt bespaard met niet genomen cosmetische ingrepen kan
direct worden geïnvesteerd in een lekker dure garderobe. Uit empowerment overwegingen uiteraard.

Nog
één puntje. Bijna alle hier genoemde covermodellen, met uitzondering
van Grace Coddington, zijn in zwart-wit afgebeeld. Blijkbaar was de
gekleurde realiteit nog een brug te ver. Misschien is dat dan wel de
volgende stap: covers met coole wrinklies in glorious technicolor!

 >> Zo ziet Tina Turner er tegenwoordig uit

Dit artikel werd geschreven door Stefanie Bottelier en verscheen eerder in Harper's Bazaar november 2014.